Episòdi V

Per Theò Bajon

Un espés manteu de poussa e de fuòc èra visible au luench. Au moment dei primiers instants, èra impossible de destiar qué qu’aquò siá, de per la poussa de segur, mai tanben a causa de la distància. La sijddà de Sarbà a una posicion privilegiada, que li permes d’aver una subrebela vista de la plana, sus mai d’un milier de pas de gigants, fins aus pichòtas montanhas, situadas a l’extremitat sud. La sijddà de Kautònà se troba simplament plus a l’oest dei pichòtas montanhas, mai non es pas visibla despuei Sarbà e cau ben mai d’un jorn de marcha avans de poder realament l’agantar.

Lo nivòl de fumada e de poussa se rapprocha de mai en mai de nos, e es ara possible de destriar que en es la causa reala, e çò qu s’escond darrier aquest fenomèn, que degun n’aviò jamai vist aíci. Tota la populacion de la Sarbà es silenciosa, coma resignada, sensa aver vertadierament consciencia dau dangier que pòu representar aquesta causa. Lo calme es una dei grandas vertuts dau pòple Same, mai lo regard de mon pòple, de meis amics, e de ma maire non sembla pas indicar lo calme pasible deis èstres banhant dins la plenitud. Tot lo monde es coma tetanisat, e per lo primier còp, pense saber de verrai çò qu’es lo sentiment de paur. Es coma una causa instintiva, de que Òí nos auriá privats, mai qu’òm non pòu empachar de far tornar dins aquest tipe de situacion.

Vaqui qu’una òrda se desgatja de la poussa, e giscla, montant sus de grandas bestas que semblan a de rennas. Es tant malaisat de descriure çò qu’es, lo vocabuliri me manca, coma manca a mon pòple, alora mut coma lei pèiras de ribiera. Aquesteis òmes son vestits de grands abits que lei cobrisson completament. Gitan de grands crits, vesent que nos siam totei recampats a l’intrada de la sijddà. Se raprochan, e non fa pron de dobte sus la possibla agressivitat de lor corsa fins a nos. Mai que far ? Jamai dins nòstrei vidas e despuei l’epoca dei grandas guerras nòstre pòple n’a agut a far fàcia a aquest tipe de fenomèn. Òí nos a privats de tot sens guerrier, coma reagir ?

Òlan n’a visiblament pas agut lo temps d’i perpensar, o benleu, au contrari, sap jà tot çò que cau far, e se preissa alora de recampar la populacion de Sarbà autorn dau grand dòla de la sijddà. Tot lo monde s’executa, sensa posar ges de question, e en quauquei segondas tota la sijddà a acorrut, e se retroba ara en ceucle autorn dau grand dòla, fogau de l’assemblada de sijddà de Sarbà. Après que tot lo monde siá enfin arrivat, Òlan s’exprima sus un ton grave e a l’apparencia rasonat : « Nos cau appelar Akkà »

Sus aquestei mòts, l’ensems de la sijddà se mes tot d’un còp a parlar, e lo silenci que fins a ara reinava se retroba brisat per deis ondadas ininterrompudas de pichòtas discussions. Afin de mettre fin a aquò au plus leu, Òlan leva le braç e pren de nòu la paraula : « Es nòstra darriera solucion ».