Retòrn en o passat 

Per Comico San

Coneissètz aquesta sensacion d’aver viscut quarqua ren mas sensa i creire verament? Coma un pantais? Mi (ieu), l’ai agut l’estiu passat. Ero damb d’amigue, Maria-Evija, Maïlys a sòrre d’Alcèste e mai Sara a cosina de Jaufré. Nosautres, passejàvam a l’ària grana, en montanha. S‘èram mese a manjar quora o can de Maria-Evija escapèt. Nòstre reflèx, essent d‘o retrobar, avema seguit e soe pesaie fins a l’intraia d’una barma. Primíera esitacian. Totun, sema a l’entraia. Zo! Dintre.

Alora nos encafornèrem de mai en mai dintre a ròca, umida e freia. Apercebèro a l’interior d’una bèrca, una lutz dèbila e blavastra que lusia. Nos dirigèrem alora dins aquesta direccian, non sapient ona (ont) aquò menaria. Un còup en piaça, fuguèrem stonats: davansh nosautres se dreiçava coma un portal qu’embarrava aquela lutz blavastra. Nos preparàvam de tornar quora sentèrem una baubaia a travèrs o portal que nosautres s’i sguilhèram.

Fuguèrem projectats dintre una galaria blava coma o cèl e aterrèrem sus un trepaor coror salman. O sorèlh èra aut en o cèl, cèl quiar e coror turquesa. Gardièro a l’entòrn de mi e veguèro una dòna caminar sus o trepaor de’n fàcia. En se, aquò non me destorbava. Mas, non èra vestia coma e autre persone que rescòntro de costuma per carriera. Èra vestia d’una lònga rauba grisa de cotan, un capèl a bordure damb un grop sus a senèca e de sabate damb de talons negres. Après s’èsser auçats e d’aver fach quarques passes, veguèrem un òme que cargava de vestits d’época. Avia u bafis ben talhats au gàribo (gaubi) d’u annes mila nòu cent vint. A un moment, sortèt un relòtge-borset d’aur ligat a la soa vèsta de velut. Sema anats après devèrs a vila vielha, èram a Mentan!

En passar, s’apercebèrem que non i èra de parcatge ae Sabiete (o parcatge celèbre d’a piaja de Mentan) ni de Sabiete (a piaja) ni cort ni costíer. Non i èran ni manco de fuegues tricorors per e carriere d’a vila… En piaça, i èran a mar e de ròques. Alora, realizèrem qu’èrem a de ban dintre u annes mila nòu cent vint! Era coma aquò, o Mentan d’u annes vint?

Semelhava (semblava) quasi a çò qu’imaginavo a quarques detalhs pròches. Èro perdut dintre u mes pensíers, fins a çò que Maria-Evija me’n tire en bramant : «Mas shi ! Es evident ! Aquesta galaria blavastra es un portal spaciotemporal. E sema en una autra dimensian». Súbito, sentèrem de piors que venian dau darreire d’un àrbol. Èra una filheta que se piorava a grane làgrime. S’èra perdua e non tornava trobar sa mama. Li demandèrem de descríver sa mama e una ora mai tardi arribèrem a la tornar trobar, que cercava.

– « Mama !».

– « Madalena ! Ò dieu mercés, as ren». Pui sa mama se revirèt devèrs nosautres e diguèt: « Mercés totpien, non sabo coma vos dir mercés».

A la fin, a mama nos donèt un medalhan, una caena d’argent damb una peira violeta nacraia: « Coma regal per vos gramercear, vos dòno aquela medalha. Ansin, quora a veirètz penserètz magara (benlèu) a nosautres ».

Après de lòngue saludacions, tornèrem partir en direccian d’aquesta galaria blavastra que nos avia menat fins aicí. Deviam far vito, perqué a nuech èra per arribar. O sorèlh s’èra ja corcat, laishant piaça ae primiere stele. Nos metèrem de córrer vito vito, car, s‘acapita, o portal spaciotemporal avia poscut se tornar barrar un còup a nuech vengua!

Per fortuna, èra encara aicí dubèrt, a l’endrech qu’èram arribats. En passant en a galaria, pien de questions nos picavan en a tèsta. Tot aiçò seria stach real?? Se shi (òc), coma fossa possíbile!? Quora tornerema, a nòstra vita serà a mema qu’avansh? E subretot, s’un de nosautres venguesse de cuntar aiçò a quarqu’un, seríam pilhats au seriós?

Un vòta a galaria passaia, aterrèrem de nòu en aquela speluga. I aguèt un moment de silenci, neshun de nosautres ausant o rómper. Súbito, sentèrem un bruch, o pluslèu de baubaments. O can de Maria-Evija! Despui quant de temps èra soret aquí dintre? Paure can! Sortèrem doncas d’a speluga, après d’o aver recuperat. O cèl èra blu, sempre o meme païsatge se durbia a nosautres. Au moment que comencèrem de dubitar de tota aquela stòria, Sara sortèt un objècte que non èra d’ela. Una caena d’argent damb una peire violeta nacraia au bot…

Purmèra imatge : Marcel BERTOIN (1897-1983) – Port de Menton – XXe s

Imatges dens lo tèxte : Comico San