Episòdi IV

Per Theò Bajon

Òlan envièt d’autres òmes a Kautònà despuèi la darrièra luna, e degun non aviá tornat. A mesura que passava lo temps aguèram una sensacion de paur que creissava en nòsautre. La paur es un sentiment qu’ Òí non nos aviá jamai donat. Mai en aviam aussit parlar, d’aquesta estranha sensacion que vos dona lo perilh, aicí non l’avèm pas.

Ja en leis ancians temps, quora èram guerriers e que luchàvam entre ceardàs, non aviam pas aquò. L’ànsia e la paur son pas comunas per aíci, e maugrat tot aquò, aquela sensacion s’agravèt quora un matin, alora que lei rius e lei planas èran tranquils e lo solèu pas encara revelhat, que trobèt un òme sus la plaja. Portava res mai qu’un guinhauet, paissièra d’una pèl a la camba. Jamai en ma vida aviá vist una lama, e quora reculhiguèram de plantas en lei planas, es solament ambé nòstrei pròprias mans coma lei prenèm, e es tanben ambé lo fuòc o la fòrça de nòstrei braçs que se fabricam nòstrei barracas, que se quilhan a l’entorn dau grand dòla de la sijddà. L’òme aviá una color de pèu estranha, un pauc plus leugièra e clara que nos, e per dessús tot de grands uèlhs entièrament dobèrts.

Quand Càpà lo trobèt, se cercariá alora de pèiras a costat de la mar, ela primièr pensèt que l’òme èra encara viu, mai, après qu’arribèt, Òlan observèt l’individu, e finalament arribèt a la conclusion qu’èra pas mai d’aquest mond e que li caliá èstre mòrt despuei quaquei jorns. Òlan nos diguèt qu’èra impossible qu’un òme podiá arribar aqui. Siam la plus nauta sijddà de tot lo Sápmi, la mai septentrionala, e après la granda mar, i a pas plus que de tèrras, aluènchas e desèrta, onté leis òmes, siatz quina siá son origina pòdon pas viure o quitament subreviure.

Per que lei correntas son estats capables de portar aquest òme a nosautrei, èra necessari que d’estrangièrs son arribats au Sápmi, e aquò pòu explicar perque leis òmes qu’Òlan a enviat foguèron jamai tornats. Òlan mostrèt pas de signes de febelsa en aquelei temps mauaisits, mai, totei sabián qu’eu aviá tanben aquesta sensacion de paur prigonda en eu. En sa cara se podiá legir de trachas conflictius que se barregèron delicatament, entre la saviesa e la memòria. Òlan èra pas encara vièlh, e pasmens a causa de seis coneissenças que semblava aver viscut de milièrs d’annadas, despuèi la fin de la guèrra, coma se foguèsse lo filh dirècte d’Òí.

Una bruma d’ivèrn sorgiguèt en la distància, e la nèu prigonda de l’ivèrn comencèt a vibrar, coma s’un gigant en esclafant de montanhas, independentament d’òmes e animals. Alora tota la sijddà s’establiguèt per regardar cap au sud, onté venèt aquelei grands rugiments que se podián sentir dins la tèrra. E ailà, en un tarabast aluench, èra ara posible de veire la rason de tot aquest mistèri.