Per Jessyka Rojo
Las hauguèiras hadèvan un tapís mei sombre encara, coma ligadas aus pins mei aus taudins, prenèvan fòrmas de massas alongadas recaperadas, o negadas…
Puei un vent rifolant de sau e d’òli de gema m’es vingut environar e aquí èi començat ad ausir. Cracaments, petits shiulets, lo brueit d’un trin tot pròche e quites margalòts de parladuras. N’arribavi pas a dire d’ent’on venèvan, èra tot a l’entorn de jo puei enlòc a l’un còp.
M’èi avançada sau camin de tèrra que lo blanc brilhava per devath a la luna, avisavi un ostau pas lònh, me’n sui aprochada la len esbafada meilada de humada d’una cigarreta que n’apreciavi pas. Èri nerviosa.
L’aire èra pesant e glaçat a l’un còp.
Aquò n’èra pas una maison, mes un petit airiau que las murralhas s’esclafavan a bocins a l’escurada d’una nueit me me donava de mei en mei mau de cap.
Mas costumas de gojata de las ciutats, m’an dempuei totjorn donat reflèxes, pulsions, de cap au dangèir, ne volèvi pas rejustir arren, n’acceptar arren de mau que vingusse daus autes umans, valèvi milhor qu’una coterejada d’un dealer. Volèvi d’ara enlà causir qui feré pempinar mon sang e mas ploras.
Dens un cunh, sus una pèira gròssa, i avèva un òme, tenèva una botelha, de la vinòcha.
I vedèvi coma un trauc, mes la luna en d’aqueth moment, prit un esperit malin a tot esclerar. Me sui avançada, amei credi qu’èi fermat los punhs damb ma clau de veitura sarrada dedens, reflèxe tanben.
Aquò’ra un òme pausat aquí, sos uelhs gris deishavan se miralhar quauques crums, nosat, vestit coma una fòto de paisan d’a’stat, ne sabèvi ponh briga que botavan encara esclòps e berrets pr’ací.
Fustava au mosit a méter la pèsta, una audor de cava. Me sui destenduda un chic, aquò’ra sonqu’un vielh dens un vilatge vielh, au bèth miei dauquau un petit estang èra agitat d’aigòts, coma frissons.
« Bonser pichona ». Sa voètz èra tintada d’un mesprètz extraordinàriament june, damb l’accent de quauqu’un que se fòrça a parlar francés, e que dont la voètz se brisa sus las « r ».
« Me falhas huec ? » ce-hit en arlucant las menas mans, un sorrire ai balòts, sa gòrja fina e grisa èra a son imatge.
Li parèri mon herret qu’a rapat un chic tròp rapidament, mes n’a pas alumat de cigarreta, es demorat antau, lo braç parat, lo fuec obèrt shens parlar…
Alavetz èi començat la parladura en esperant, en esperant qué ?
‘N’avèvi pas vist “queth vilatge sau GPS, som pas lunh de Manòr non ?
— Non qu’èm pròches, fòrt, des quilomètres pr’alà, son braç tenent totjamèi la flamba ensenhant lo pinhadar. N’alucava totjorn briga de cigarreta apuei èri temptada de li tornar demandar mon herret e de ripar las galòchas.
“I hèi un chic frèsc desser, ce-continuèt, aqueth vielhòt que ne semblava totjorn pas voler fumar.
— Non, aquò vai, i hèi bon. Viste una banalitat.
— Que vau cantar, ce-dishut sobdin :
Plèu, plèu,
Sus la vila de Bordèu
Mes pas dessús ma pèu.
Se metot a ríder.
Èi començat a me demandar se n’avè pas pres un dequerò de mei damb sa vinòcha, qu’avèva deishat una gròssa tacassa dessús la sua camisa a carrèus, autanplan desmodada qu’eth.
“Qu’ès vinuda visitar lo virat, o sès vinuda per la musica de conàs ? ce-me demandèt sobdin.
— Per la musica, sonqu’aquò, apuei èi ausit de las legendas que venen d’ací, e volèvi tornarvirar avant d’anar au peugue… E d’alhors vai faler que…
— Daus uns còps sòrti au caud, me trenquèt fòrt calme. Te vau díder una istòria jo tanben !
Èra estranjament gloriós, e ne sabèvi totjorn pas comà partir, e en mèma temps…
« Lo hasanòt, lo hasanòt, lo hasanòt, blu, blu, roge… ce-repetèva. »
Aquò’ra auta causa… Èri vinguda tanben per una istòria, me sui raprochada, un chicòt, e aquí a sorridut, anavi demorar.
‘Vigueiròt dei pautas bluas ausís lo vent venir d’enlòc entre lei Landas
Vigueiròt sent lo vent devenir grís fòrt
Comença alòrs de veire marchar dei brumas
Vigueiròt dei pautas bluas ausís lei fantaumas s’avançar capvath leis Èrms de sables
Vigeiròt primisa alòrs la lebre, lo tesson, la pola cadavres uishants
Comença alavetz a plorar de sang
Vigueiròt es autan grís que lei pèths voitadas que van en sequèla
Vigueiròt sent l’audor dau porrit mai de la vianda nuda
Comença de comprendre la mòrt per arren
Que vei la valsa, la valsa dei còrs que fan còire
Que vei lei masèths e leis orgias shens hami
Que vei lei nueits que sei frairs son anats craunar lei tripas dei dont avèvan profanat
Que vei la venjança deis uelhs de flambas
Vigueiròt pren apoi contra un pin malurós
Vigueiròt quita lei sangluts acompanhar l’entrada ais enfèrns dei justes
Vigueiròt dei pautas bluas comença a brutlar
Que sent sa pròpra amna cridar la revòlta, au crit de la dolor que l’un torna mila còps
Vigueiròt se quilha e seis uelhs, sei plumas son ‘lavetz autan roges que lo Diable
Es que vai urlar adara e son crit serà pertot, lo porridèir serà per lei qui auràn traït, mentit e assesinat… Norrit dei còrs d’aquei qu’un a minjats. »
Lo son sorríder èra immense. Prit quauques segondas e sortit una cigarreta, una mèrca que n’avèvi pas jamès vista, e se botèt a crapotar, seren, sa humada partant fòrt blanca, fòrt haut.
Ic avèvi tot escotat, pensant compréner lo hasan roge.