Lo tableu – II

Per Reinat Toscano

Illustracion per Yesterday Papers

Un còup de mai, me revelhèri en plena nuèch, metèri lo lume e m’assetèri sus lo lièch per contemplar aquela cara qu’auriéu poscut vèire m’ai uèlhs barrats tant s’èra gravada dins mon còr. Pièi, d’un bond, m’aucèri à vèire lo tableu de mai pròche. Regardèri un moment la filha ben drech dins leis uèlhs e li depausèri un gròs poton enamorat sus lei labras. Aquí, sensa comprendre çò que se debanava, me retrobèri subran dins una mena de corredor que sentié l’estrech e l’umide, versemblablament un sosterranh, d’après çò que m’indiquèron mei mans que temptàvon d’identificar lo luèc.

I avancèri à chaspons dins l’escur, en me corbant per evitar de picar de la tèsta còntra lo plafond qu’èra pusleu bas. Faguèri quàuquei pas e tenent lei mans còntra lei parets per me guidar, mai foguèri blocat après quàuquei pas. Alora, m’en tornèri dins l’autre sens e après quàuquei pas arribèri à una vièlha pòrta que me menèt dins una cròta. Aquí, pres d’un espavent que me bolegava lo còrs e l’èime, m’entornèri quand-e-quand dins lo sosterranh e barrèri la pòrta. Dins l’instant, me retrobèri au mieu, plantat davant lo tableu coma just avant de lo potonar.

Que m’arribava? Pensavi pas d’aver perdut la tèsta. Una chauchavièlha? Durmiéu encara e cresiéu d’aver vist tot aquò ? Fuguèt ma promiera idèia. Enfin, assagèri de m’en convéncer, qu’èra à l’encòup mai simple e mai rassegurant. Pasmens, mei mans banhadas e empoussadas me disién qu’èri vertadierament anat dins aqueu sosterranh e dins aquela cròta. Me tornèri jaire, en me disent qu’au matin i auriéu vist mai clar.

Coma ben se comprendrà, non posquèri tornar trobar lo sòm, tant tot aquò me tafurava, e passèri lo rèsta de la nuèch à virar e revirar tota aquela istòria dins ma tèsta, passant per de torments que fins aquí aviéu jamai imaginat que posquèsson solament existir. Mai quina idèia aviéu augut d’anar crompar aqueu tableu maudich ?

Au matin vengut, mi diguèri qu’aviéu segurament pantaiat. Non que lo cresèssi vertadierament, mai temptavi de me convéncer que valié mai que siguèsse coma aquò. Una causa pariera podié pas èstre possibla! Per m’en assegurar, me placèri davant lo tableu e, coma dins mon sovenir, peguèri lei labras sus lei labras dau retrach, dins un poton clafit d’amor tant coma d’espavent. Me disiéu que ren podié acapitar. Mai m’enganavi: dins la segonda, me vaquí tornar-mai dins lo sosterranh, pièi dins la cròta. Aquò me faguèt chifrar e trobèri mai segur per lo moment de m’en tornar au mieu en me disent que valié mai faire lo ponch calmament e esperar la nuèch seguenta per verificar e bessai anar mai luènh.

La nuèch d’après, doncas, prenguèri lo necessari per me faire lume dins lo sosterranh e dins la cròta. Un poton me tornèt portar sensa manca au meme endrech que lei dos còups precedents. Mai contrariament à çò qu’aviéu fach fins aquí, traversèri la cròta per anar explorar l’ostau. En fasent mèfi de non faire de bruch, entrèri dins una promiera pèça, onte tot me confirmèt qu’èri plus au present mai vertadierament tornat mai de dos siècles en darrier, tot beu just à l’epòca que lo tableu indicava.

Dins la pèça principala èron à durmir doás personas, que non posquèri identificar, vist que me falié evitar de mandar tròup de lume. Urosament per ieu, non s’avisèron de mon passatge. De l’autre caire, una pòrta me menèt vèrs una cambra. Durbèri ambé mila precaucions e, en dirigent ma lampa coma falié per esclairar discretament lo lièch, i destrièri una filha que, maugrat la mièja obscuritat, reconeissèri facilament qu’èra aquela dau retrach. Restèri aquí à l’espinchar en silenci, à l’encòup palaficat davant çò que m’arribava e pres d’una enveja acarnassida de la prendre dins mei braç e de la potonejar. Mai n’en faguèri ren, petrificat coma èri e, dins lo fons, conscient qu’aquò non podié rasonablament èstre vertadier.

Demorèri ansinda una brava part de la nuèch, en pregant tótei lei dieus e lei sants de la creacion que degun s’avisèsse de ma preséncia. Que me sarié arribat se quauqu’un m’aguèsse descubèrt ? Pièi, denant que venguèsse l’auba, m’en tornèri partir coma aviéu ja fach dos còups.

Per astre, tot anèt ben e, dins un batre d’uèlh, me retrobèri en cò mieu, la tèsta e lo còr plens d’una emocion mesclada d’esglai. Èri evidentament tras que content de viure çò que viviéu, mai à l’encòup pres d’una paur de l’autre monde per la mema rason. Èra ben verai tot aquò ? Valié la pena de bravejar lo perilh ? Per moments, me trobavi un pauc inconscient, espaventat per çò qu’aviéu ja vist tant coma per çò qu’imaginavi, mai quauqua ren me botava à perseverar.

L’endeman, i tornèri mai. Aviéu pres la precaucion de me trobar de vèstits adaptats à l’epòca, en me disent qu’ansinda, se quauqu’un m’aguèsse sosprés, auriéu totjorn poscut trobar una excusa mai plausibla qu’aquela dau viatge dins lo temps… Per la mema rason, m’equipèri tambèn d’una candèla en plaça de ma lampa electrica. À cada còup, restèri d’oras e d’oras en extasi davant aquela filha que m’avié raubat lo còr sensa que se coneissessiam, just perqué aviéu rescontrat son regard emmascant pintat sus una tela.

Lei nuèchs seguentas, faguèri parier. Devi dire que, à cada còup, aviéu totjorn lo bati-bati, la paur que non foncionèsse. Paur de me faire sosprendre, segur, ma sobretot au moment de passar la pòrta dau sosterranh per lo retorn. Un espavent que creissié à flor e à mesura, en pensant à çò qu’arriba au protagonista dau Passa-muralhas, qu’un jorn rèsta blocat e empresonat dins un barri que volié traversar. Mai, dins lo fons, restar blocat dins l’espaci-temps en companhié d’aquela qu’aimavi non èra una perspectiva tant marrida… Aquò me donava l’enavant necessari per desfidar la nuèch misteriosa.

Una nuèch, decidèri de li portar de flors. Non per li donar, que non sabiéu coma l’abordar, coma li dire d’onte ni coma èri vengut, mai just per lei pausar sus la tauleta que li servié de cabeçal. Coma aquò, leis aurié trobadas en se revelhant e aurié comprés qu’avié un admirator secret.

L’endeman, i anèri encara mé de flors. Mai au moment que lei pausèri, una man se venguèt metre sus la mieuna. En d’àutrei circonstàncias, auriéu cridat de l’espavent, mai aquí me sachèri retenir. D’un caire perqué, s’aguèssi cridat, sarié estat ma fin, d’una autre caire perqué sabiéu pron qu’aquesta man non podié èstre d’una autra persona que d’aquela filha que tant aimavi.

Passat lo temps de la sospresa, li vouguèri parlar, lèst à li explicar çò qu’èra explicable, mai lei mots non me venguèron. De tot biais, denant qu’aguèssi lo temps de reagir, me metèt un det sus lei labras, pièi i metèt sei labras e comencèt à me potonejar amorosament. Mai refudèt d’anar mai luènh e, quora ma man vouguèt anar sota lei lençòus, me menacèt de cridar per sonar sei parents que durmién à costat. M’acontentèri volontiers de la situacion: èra un promier pas tras qu’encoratjant sus lo camin d’un amor partatjat.

M’expliquèt qu’avié ja remarcat despièi longtemps mei vengudas nuechencas. Mai fins aquí avié fach mina de ren. Paur de ieu, que non coneissié ? Non, perqué un pantais li avié assegurat que non li voliéu de mau. Cada nuèch, doncas, m’esperava e aquò la divertissié de me vèire tant amorós e tant embarrassat. Lei flors l’avién esmoguda e l’avién finalament decidida à establir lo contacte. E pièi, falié ben que quauqu’un faguèsse lo promier pas!

Me pausèt de questions. Fòrça questions. Volié saupre cu èri e d’onte la coneissiéu per la venir trobar ansinda d’escondilhons. Li deguèri mentir, que non li podiéu parlar dau tableu ni dau sosterranh ni li dire qu’aviéu traversat lo temps. Inventèri doncas una istòria en li explicant que l’aviéu vista per carriera quora anava au mercat. Coma insistèt per saupre d’onte passavi per la venir retrobar cada nuèch, finissèri per li dire qu’aviéu trobat un passatge secret. Lo sorrire divertit que jonhèri à mei paraulas faguèt que prenguèt aquò per una galejada e n’en resteriam aquí sobre d’aqueu subjècte. Dau rèsta, perqué parlar ? Ara qu’avié comprés que l’aimavi e qu’èra clar qu’ela s’èra enamorada de ieu parierament, aviam d’àutrei preocupacions mai interessantas…

Una nuèch après l’autra, nòstra relacion se faguèt mai intima. Fins tant que me donèt aquela flor de puretat qu’avié conservat fins à trobar lo grand amor. E pensava ben de l’aver trobat. E ieu tambèn, d’aquò s’en podié pas dobtar.

Sus lo tableu, la filha dau retrach portava una colana m’una medalha en forma de còr. Coma veguèri que dins la realitat non portava ren de parier, n’en trobèri una e n’i en faguèri present. Aquò li agradèt fòrça e me faguèt promessa de la portar totjorn.

Lei causas durèron coma aquò per esquasi tres mes. Cada jorn esperavi impacient que se faguèsse nuèch per anar retrobar l’estèla de ma vida. E cada nuèch nòstre amor creissié, fins tant que n’èri arribat à pensar qu’auriam poscut viure ensèms per totjorn. La question èra: dins quina epòca ?