Lo drac de la fos – II

Per Bernat Fruchier

Laisset sortir lo tais, pi calet fuec a-n-un mocel de bôsc a la flara d’un pichin calen que s’era portat d’escondilhon, denant d’intrar en la barma pas tròup rassegurat. Espaurias per lo lume, quarquas ratapinhatas s’escapèron fôra. Amentet a l’entorn : l’espelonca semblava granda, ma vers lo font la vòuta s’abaissava plan-planin. Cerquet en terra d’ôsses ò de sobrias dei pasts dal drac : ren, fôra de trassas de vôrps ò de taissons. Se clinet totplen per passar sota lo plafont bas; ben leu, posguet mai se redrissar e, quarques passes plus luenh, veguet un rieu sota terra qu’entrava de seneca per s’anar perdre a man destra en una ròca traucàia. Ne drac, ne sobria de manjuca sieua, ne peàia dal mòstre. Se’n tornava donca vers l’entràia quora aviset, per costat, una autra galaria mai estrecha que seguet un pauc mas que s’acabet pron leu. Es alora qu’un buf li amurset lo lume. Espaventat, parvenguet pura, gràcia a la luna plena, de retrobar lo camin de l’entràia.

Lo calen qu’avia laissat en un pertús dal rocàs brulava encara cen que li permetet de tornar assendre l’antòrcha; revenguet sus li sieus passes tot en aparant la flara de la man. En apressant dal luec, espeluquet ben vers amont e amentet un trauc de d’ont semblava venir un corrent d’ària. Ma aquel pertús era tròup aut per que lo posquesse jónher e decidet donca de revenir l’endeman ‘m’una escala.

Tornat en la sieu cabana, las d’aquelas nuechs sensa sôn, durmet un chico mai que de costuma: quora se dissonet, lo solelh era ja aut en lo cel. Justament Bertomieu lo cabrier li avia demandat de bateors a per la brossa que se fan ‘me la cima d’un pin; n’aprofichet per se talhar una serenta en gardant la naissença dei brancas per faire d’escalons.

Lo sera revenguet mai a la barma (volia pas laissar passar lai nuechs de luna), assendet l’antòrcha, s’embornet en la pichina galaria, apontelet lo sieu banarel a la verticala dal trauc e montet, cautelós. Una gròssa peira semblava tapar lo passatge per lo dedintre: en pressant ‘mé l’espala, la faguet esguilhar de costat e, en passant la testa, descurbet una autra galaria d’ont s’entrauquet ‘mé prudéncia. Lo plafont era bas e, plegat en dos, avançava plan-planin; sempre de mai li semblava aperceure una lus que se precisava pauc a pauc e que venia pas de la sieu làmpea. Tot en un còup, lo budel dont caminava penosament venguet faire testa en una galaria plus larga e plus auta, dont se polia ‘staire drech e qu’era iluminàia de còups que li era per una antòrcha ficàia en la paret.

Amurcet donca lo sieu lume, segur de lo poler assendre aisadament e comencet d’esplorar cen que s’atrobet pron leu estre una vila sota terra. De salas, sensa pôrta, desbocàvon sus la galaria principala, mas aujet pas li intrar, tant escuras qu’èron. Una pereu li pareisset plus clara e se sentia de fôra un cascalh d’aiga : amentet cautelós. Li era degun. Sus lo barri dal font, un pichin pis se jitava en una cònca cavàia en la ròca, de d’ont l’aiga esguilhava pi fins a-n-un cròs de l’autre costat de la sala d’ont despareissia. Lo lume semblava venir d’un pertús en la ròca: s’avesinet e destriet un tròç de farasson sortent d’una massa mieja liquida que, a l’òudor li semblet estre de seu de fea.

A-n-aquel moment sentet un trep en la galaria : dont s’escondre? Amentet en la solombrina un rocàs en lo canton lo mai escur, dont èron amolonàias d’estrassas. Auguet que lo temps de s’encafornar darrier, pròpi quora intret una frema vestia d’una gròssa camisa de cànebe. Avancet fins a la cònca, se desvestisset e se lavet sensa minga pudor, que se cresia soleta. Li pareisset jove, aitant que polia jujar en l’ombrilha; semblava la Catarina, la filha de Barba Pepin, ma era pas possible, ja que s’era fach manjar per lo drac un an en darrier. Era blanca coma lo lach e l’aiga que se vuava sus la pel fèia lúser encara mai lo sieu còrs patanut a la claressa dal farasson. Miquel deuguet tenir lo sieu buf quora, totjorn a pel, s’apreisset d’el en avançant la man vers lo rocàs. Se faguet sempre plus pichin, probant de s’enfonçar en la ròca. La frema pilhet l’estrassa que curbia la ròca e s’en panet coma d’un toalhon. Remetet la sieu camisa e se’n anet coma era vengüa.