Per Laurenç Revèst
Los agerbolencs, d’un vilatge qué, o disian ja, tropa en via, vilatge viatja.
Kendra non avia tot dich. Avia de familha en Bretanha. Tot naturalament, el, èra rentrat en contact amb Bretanha. Òi. De monde mitat breton, mitat pènegres d’origina italiana. Un paire notadament jugant de musica brasiliera. Una maire elevant sa familha e d’origina bretona.
Profechar de la vita. Descubrir. Escambis fluides.
Puèi ven lo temps de partir veire la familha, la grand. Fa un pauc matriarcal coma ambient. Sempre. Pauc d’òmes.
Fosquinha, bavijina. Nèbla sus còla, aiga rigòla.
Toí aquí? coma ditz Antònia: en pista cartapista.
Fasèm lo viatge per Bordèu. Lòng. Lo can a mai.
S’arrestam dins un vilatge. D’aquel temps, cercar de traças d’occitan escrich d’aquí. Lo monument als mòrts : Chicho
Cadier
Terrisse
Bailet
Peiran
Cabanal.
Lo camin repilha.
Pròche de Tolosa.
Parla de la Val d’Aran, Jerusalèm d’Occitània. Nòstre Montsegur lingüistic totjorn viu.
Cercar una libraria, es mai dur que de trobar un restaurant o una begua o un panèl en francés.
Rentrar dins la libraria Ruda. Explica que cercava de libres en occitan: « n’avètz que demando? » estonat de ren ne’n trobar immediatament, a primiera vista.
« Òc, sus lo costat, al mitan. »
Passar a la bóstia de nuèch al nom occitan.
N’i a que capisson ren.
Pensava a un autre temps de la sieu vita d’avans. Li tòrna.
Es…
La cara de la filha dal professor d’occitan que parla ponchut, francés accent parisenc.
Far d’òbras a gratis mas èstre mes sus lo costat sovent senon obliat.
Agachar amb lo sorire condescendent la fin d’un còrs d’occitan.
Lo cap qu’agacha los cabelhs mas ren ce que i es sota.
Daissemina la sòrre de Kendra li parla. Dal darrier libre de BLH: « Als pòbles qu’escriguèsson lor istòria quiets ».
Comença ansin: « Sio un pauc semblable als armènis esconduts de Turquia e de Naquichevan, als georgians-lazes islamizats, als amerindians de las Americas, als arromans, als grècs pontics e de Turquia, als amasigs, als tibetans-ladaquis, als papoans, als curds entre los quals los iesidis, als alevis, als descendents de janissaris, als còptes, als pomacs-torbeshes, als goranis de Cossòva e Albania, als sacalibes, als linobambakis, als noristanis, als esclaus ! Libertat !
Testimòni sensa paraula.
Testimòni de chaple lingüistic.
Sobeirania culturala e lingüistica occitana possibla?
Faire rentrar dins lo motle, arrestar la creativitat, seguir qu’un solet camin.
Le soldat est devenu quelque chose qui se fabrique ; d’une pâte informe, d’un corps inapte, on a fait la machine dont on a besoin ; on a redressé peu à peu les postures ; lentement une contrainte calculée parcourt chaque partie du corps, s’en rend maître, plie l’ensemble, le rend perpétuellement disponible, et se prolonge, en silence, dans l’automatisme des habitudes […] ».
Libertat!
De la part d’un occitan ».
Una istòria de fòls que mi fa. Bòn. Ren de qué rompre una pata a un riton. Oei. Traçam camin.
Serà benlèu l’ocasion de veire lo quotidian dins de vilatges de Bretanha, en airal galo. Anar a una fèsta de Bertaène?
Manjar d’andolha de Guemene.
Un pin fa un pin pas un cade. Matiu, buu dau tieu.
Gamabòia!
Caminar per las carrièras de Sant Malo. Veire una amiga de Renas. Anar sus l’iscla d’Arz, aquí en país bretonofòn. Un programa.
Past amb de cosins. La pichina cosina cunta la sieu marria nauta en dictaia. A un problèma amb « lorsque ». Dos mòts que ne’n fan qu’un en escritura francesa. Un trauma d’enfant per ela. Òc. Lo rapòrt a l’ortografia.
Lorssque se ditz coma masque.
Iscla dal Mont Sant Miquel. Lo limit. L’avia cercat. Mas avia reculat. S’escapava.
Retorn al país. Via lo Creissent. Una marcha que cal ren trabucar sus.
diunegre.com 