La chausa

Per Nicolau Granier

Lemosin (audio):

Lemosin haut (audio 2)

Sabiá pas çò que deviá far. Manca mos punhs que se sarràven dedins mas pòchas, remudava pas gaire. Pr’aquò deviá far quauquaren, zo sabiá ben… En plaça d’aquò, demorava mut, d’enpès davant quela chausa… Aquel pitit nom li ‘nava plan : la chausa. Era ni viva, ni mòrta. Nonmàs una ombra umana, daus uelhs sens bric d’expression. Benleu lo diable, benleu lo bon Dieu. Ne’n sabiá ren. Semblava mai lo Nonres que non pas lo grand Tot. Mas era segurament los dos a la vetz…

Tant mai l’agachava tant mai mon alen se fasiá cort. Ela, m’avisava emb daus uelhs indiferents. Los uelhs de la que coneis desjà sa victòria, de la qu’a pas mestier d’estrategia davant la batalha, de la que sap son adversari vencit d’avança. « Te vau gafar, mon dròlle… », aviá-t-ela marmusat. Una frijolada m’aviá trauchat e refregit lo còrs tot entier, pieg que las bufadas del mes mòrt. Pertant, era pus un dròlle – e enquera mins « son dròlle » – dempuei quauquas annadas. Veniá quitament de festejar mos quaranta printemps.

Totparier, quò era ben verai que, en fàcia de quela chausa, tornava lo pitit mainatjon pauruc que sei totjorn un pauc estat. Quand era goiasson, me disién feble, ipocondriac, pas pro druc, pas pro fòrt… avién rason, segur, mas aviá rason mai ieu. Aviá rason d’aver paur, de me far del meschant sang, de migrar de tot, de me mesfiar de… Subran, un bruch sord me tiret de mas pensadas. La chausa era a bolegar…

S’enançava pitit per pitit devers ieu. Semblava una ombra que s’eslonjava emb lo solelh coijant. Ieu, demorava immobile. Qué far ? La tustar ? Me tustariá mai violentament. La reçaubre ? Deurai li drubir mon còrs – e benleu mon còr – de tot biais. Non, deviá far
quauquaren mai, o pusleu quauquaren mins : deviá eissajar de far emb ela coma auriá fach sens. Quò es a dire que deviá contunhar ma vita sens ne’n far cas. Me chaliá oblidar quela chausa que me voliá gafar. Deviá èsser fòrt. Deviá viure, tot simplament. E còp-sec ! Per un còp dins ma vita me chaliá agir …

Alaidonc, sens esperar mai, me vireri e aneri dins la cosina. Balanceri un bocin en fàcia del refregidor davant de ne’n traire una bierra. À, l’alcoòl. Quò m’aviá totjorn ajudat dins ma vita … Quel doç veren m’aviá totjorn fach mins lasche, mins goiat, mai coratjós, mai òme… Quò m’aviá quitament ajudat calcular daus uns còps… E aura, aviá plan mestier de me calcular…

Torneri dins lo salon e me conheri dins mon fautuelh, mon botelhon a la man. Onte era la chausa ? Cap d’idea. Coma zo fasiá sovent, me boteri de visar l’ecran negre de ma television tuada. Dins lo rebat, ieu m’agachava. Aviá l’èr gaste, ‘bracat, coma aprep una jornada de trabalh. Barreri los uelhs quauquas minutas per ‘mor de far prangiera, mas lo durmir veniá pas. I aviá nonmàs quela frejura umida que veniá. Quela frejura que me preniá dins sos braçs, pariera coma z’auriá fach una mair aimanta… Me sentiá pus leugier, pus suau… Començava de sobechar…

Era quasi nòu oras de l’enser quand torneri drubir los uelhs, la frejor aviá disparegut. Me tireri un lop del nas e viseri de novel l’ecran negre. Mos piaus se quilheren sus mon chais. Dins lo rebat, podiá veire qu’era pus vertadierament solet davant ma television : la chausa era qui, sietada a mos costats, son long braç envirolant mon còl …

« Sirai coma tu traicí a la fin… »

Lo telefòne eschillet. Tressauteri un còp de mai. Me podiá pas levar, tant era chucat per quela vision d’orror. De tot biais, ne’n aviá pas lo coratge e enquera mins l’enveja. Lo respondeire desencranilhet per ieu :

« Bonjorn, setz ben chas Lucian Fayac. Sei pas aquí ‘laidonc laissatz-me un messatge.
– Bonjorn mossur Fayac. Aquí lo doctor Jornau. Ai finalament ‘gut los resultats de vòstras
analisis. Si podiatz sonar ma secretària per ‘mor de préner un rendetz-vos au mai leu … Bona serada. »