La renaissença de Ҫarglà

Per Joan-Clàudi Puech

Esperava la mὸrt, e aquὸ es la vida que venguèt. Una vida coma jamai l’auriá poscuda imaginar, e benlèu mai vouguda.

Lo sang rajava pas de son braç, s’escolava pas de la calor de sei venas per s’anar perdre dins l’escurina de la bauma. Un raiçum mistolin e nὸu l’envertolhava, e Ҫarglà se pensèt qu’èra coma la preda dins la seda de l’aranha. Arpatejèt per se desliurar d’aqueu cabedèu, d’aquelei liames gonfles de saba que ne’n fasián una mena de momia. Puei li venguèt en tèsta un autre imatge, una autra idèa que s’impausèt an ela coma una evidéncia; èra aquel cocon que, tal un ret sanguin exterior, la fasiá viure encara. E subran vouguèt plus que se rompèsson aquelei gitèlas vivas e finas qu’ara l’apassimavan maugrat que s’arrapavan a la pèu per s’anar ficar luench, pauc a cha pauc, au mai fons de sa carn.

Aviá crengut la mὸrt quauquei segondas e ara sabiá pas coma anava qu’èra aquí, negada dins un tendrum vegetau que la fasiá viure un present immobil sensa desirar ren de mai dins aquela nuech de sota-tèrra ont tot èra calhat de tant qu’èra grand lo silenci e tendre lo clὸt que l’abrigava.

Quant de temps aviá passat? Cinc minutas benlèu, ὸ tant se pὸu cent ans. De son cὸrs sentiá plus que lo picotament gai de la saba dau grand cèdre que vanegava per sei coradas. Sabiá d’esperela, maugrat ela, que l’aubre l’abalissiá, la sonhava.

Sus lo cὸp, quand lo bracelet la cremèt, s’èra estavanida. Ara aviá plus ges de dolors, ges de sentidas, levat benlèu aquela torpor leugiera que son èsser tot se n’espompissiá. Èra en patz, e auriá poscut creire qu’èra aquὸ la mὸrt sensa aquelei parpalhons que per millierats venguèron illuminar, coma dei lusetas, la nuech de la bauma. Arribèron en fius d’argent beluguejants, rementant a Ҫargla lei decoracions dei Nadaus d’a passat temps. Lei Nadaus de davant la “basa”, quand èra pas que la drollèta de sei pantais.

Aquelei parpalhons lusents se pausèron cὸntra lo plafon de rὸca, entre lei racinas, sus ela tanben, e se veguèt subran, èsser sensible, au mitan deis autrei formas gigantas que dins sei cocons vegetaus velhavan, aicí, e aquὸ benlèu dempuei la nuech dei temps.

Èra d’aquelei parpalhons Ҫargla, èra tanben la codoliera seca, abandonada au fons de la bauma per una ribiera esvalida, e que pasmens, ela, ne reçaupiá ara la memὸria. Èra lo grum de poussa sota lei piadas dau renardon enbàs, e una part d’aquest tanben. Dins lo clὸt que l’apasimava se laissèt portar en èrsas mentalas de l’autre costat de la vouta. Espeliguèt a la lutz, una lutz cruda e neta, mai qu’esbelugissiá pas. Una lutz serena.