Per Remèsi Bòi
V
Arribada au cap de la soa corsa la pujadera qu’obrí las soas pòrtas sus un gran apartament escur on sols los diòdes deus aparelhs electronics, qui ocupavan cada metre carrat disponible, qu’esclairavan de faiçon anarquica l’espaci. Un endret deu quau los rebats multicolòrs e permetèvan a Ana de devinar la soa grandor. Ua talha de las bèras, au mensh dètz còps mei gran que çò qu’èra dinc adara lo son apartament. Lo son estret, n’i volèva pas mei pensar, mes ne’n podèva pas està’s. Tot çò que vedèva despuish la soa partença que’u brembava l’apartament sèt au tresau solèr deu dus cents trenta quatau brolh de la cent quinzau seccion deu quartièr d’Aigaviva. Qu’èra probable que n’i tornèssi pas : lo son destin, l’azard o las soas causidas que l’aperavan aulhors, mes ne podèva pas desbrembar çò qui s’i passè. Aqueth endret que’u tornava a l’esperit l’amplor de la soa mauescaduda. Ua bremba qui l’ahiscada a har seguici au grop qui avançava quan ne coneishèva pas arren de las lors intencions.
L’escòrta que deishè l’espaci estreit de l’elevator entà s’alargar dens la pèça, cada individu au son pòst, cadun ocupat a un obratge precís. Tot aqueth monde que semblavan acostumats a tribalhar dens l’escuranha, com aqueths insèctes qui shens jamei véder nada lutz naturau e son capables d’ua organizacion shens manca. Ana que demorava immobila davant aqueth espectacle, intrigada per las similituds de las situacions passadas e presentas. Çò que vedèva que’u brembava l’usina e la massa anonima qui tribalhava de reng dens la negror de las combustions entà ameritar lo privilègi de susvíver. Que’s demandava quin prètzhèit e perseguivan los qui l’avèvan miada ací. Los esfòrç que hasèvan entà’s celar que’u permetó de compréner pro viste que tot çò que complivan aquí n’èra pas tan diferent de la mira perseguida peus obrèrs de l’usina. Tots qu’ensajavan collectivament de trobar ua solucion a ua situacion de crisi. Escàder-s’i a pedaçar las errors deu passat que n’avèvan pas comés. Com volontaris forçats, participant a ua corruda de la quau n’avèvan pas coneishut la partença, mes non pas sonque l’esglasianta arribada. Condemnats a córrer contra lo temps qui s’anosiva… Lo sol espèr d’Ana qu’èra qu’aqueth grop e coneishóssi la situacion vertadèra e qu’avóssi ua solucion, totun qu’ac esperava.
L’òmi vielh que la convidè a l’arrejúnher sus ua platafòrma. Aquesta que s’obriva sus ua frinèsta de las granas, obstruïda per un ridèu d’acèr qui protegiva probable tots los qu’èran presents de las radiacions exterioras. Ana que s’avancè dinc a l’òmi qui’u sorridó abans de rómper lo silenci d’ua votz pausada e solemna.
«Espiatz, ací qu’ei la responsa…»
Ad aqueths mots que premó sus mantun boton en bèth seguir ua combinason qui coneishèva de cap. Los autes èstes presents que s’estanquèn de tribalhar un moment, espiant lo ridèu d’acèr qui s’aviè silenciosament, abans de s’i tornar. Segondas per segondas, lo gran veu metallic que rotlava sus eth medish, revelant drin a drin los elements exteriors. La lutz deu sorelh qu’estó la purmèra causa qui’s lancè a l’assaut deus uelhs d’Ana, provocant ua contraccion violenta de las soas iris. Òrba, ne podó pas avalar lo grailet qui s’escapè quan la soa vista e n’estó negada. L’escosor qu’èra de mau sofrir, assecant la mendre umiditat qui emparava ua vista mei nueitiva que diürna. Los arrais luminós, après ua pausa pro longa, que vadón de mei anar mensh nhacaires de cap a l’estrangèra e los uelhs que podón descobrir totun çò qu’esperavan tant véder : ua realitat. Aquesta que s’amuishava devath lo paréisher d’un quartièr residenciau pro dispersat, hèit d’ostalàs blancs canterejats per jardins florits e colorats. Las soas carrèras qu’èran pavadas de marme, mes ni dretas e ni simetricas com s’ac pensava Ana, qu’amuishavan corbas armoniosas qui seguivan de plan las comas verdejantas qui bodonhavan lo paisatge. Au bèth miei deu tablèu un arriu que serpejava per la vath dab un anar quasi naturau, cavant pasiblament la soa mair e balhant a las fòrmas, qui podèvan estar vistas com animaus, un punt d’aiga on desalterà’s en patz. Aquera vision que semblava tirada d’un saunei, a la faiçon d’aqueth monde oceanic qui ac avèva tot aviat.
La gojata que demorè un long moment shens gausar rómper la soa contemplacion. Tot qu’imitava la perfeccion e l’armonia. Un saunei inacessible… La cara crispada que l’avèva amuishada Loisa, quan èra dab era au hons d’aquera bèna, que’u brembè dab amarum. La corruda de cap ad aqueth paradís qu’èra shens fin, qu’èra un escapatòri claus. La gojata que fulminava en pensar a tots los qu’avèvan ensajat en de balas d’espigar un brigalh d’aqueth saunei. Totas aqueras vitas esbrojadas per la faussa promessa d’ua existéncia mei digna. Qu’èra entrada dens un estat de consciéncia mei hauta, ua comprenença mei fina de çò qu’avèva viscut, mes tanben de çò que vivèvan enqüèra los sons parions. Ne poderé pas mei contentà’s d’ara enlà d’ua vertat abracada : la colèra qui hasèva borir la soa sang qu’exigiva responsas. L’òmi que percebó aquera ràbia e ne tardè pas a destorbar l’estat meditatiu que’u hasèva vàder en confirmar un hèit qu’Ana avèva dejà devinat :
«Que s’ageish d’Hontaur, lo quartièr superior. Lo darrèr refugi d’ua civilizacion moribona, travestit dab los afaits d’un monde qui n’ei pas mei.»
Ana ne parlava tostemps pas. Ne s’i escadèva pas a passar lo sentit d’injustícia que l’inspirava ua tau situacion. L’òmi que contunhè totun los sons explics en l’amuishant de l’indèx ua causa mei que n’avèva pas remarcat lavetz : qu’èra un veu d’energia verd e clar, qui deishava passar l’imatge deu vueit espaciau e qui emparava tots los qui s’estavan devath en englobar tot lo quartièr.
«Lo dòma, çò contunhè l’òmi d’ua votz pausada, shens qui tot aquò ne seré pas possible.»
La gojata ne comprenèva pas. Las revelacions successivas e totas las questions que hasèvan vàder que l’empachavan d’analisar tots los elements d’un biaish eficaç. A despieit de la soa volontat de compréner qu’èra negada devath la massa d’informacions e qu’ignorava tròpas causas enqüèra entà har lo ligam enter çò que vedèva e çò qu’avèva viscut. L’òmi deus peus blancs que percebó aisidament aquera incompreension, tots los qui passèn pr’aquí abans era qu’ac avèvan hèit paréisher d’ua faiçon identica. Que’u demorava ua causa mei a l’amuishar, mes n’ac hasó pas de tira. Que l’estimava mei de deishar a la gojata ua pausa abans de contunhar.
Un silenci deus longs que s’installè. Lo temps tà Ana de passar enlà de l’esmiraglada que podèva lhevar ua tau vista paradisiaca, de totas las interrogacions qu’aqueth veu verdàs e podèva lhevar e de la colèra que l’inspirava de mei anar mei aquera version de la realitat. Ua pausa qui s’acabè fin finau per un espiar qui èra hèit de tots aqueths sentits qui s’apielavan e qui’s pausè sus l’òmi, qui comprenó que se n’anava temps que l’amuishèssi la partida celada d’aqueth tablèu idillic. Aqueste qu’amassè tot çò qu’avèva de cranhença en un sospir abans de netejar las soas clucas nerviosament. Que sabèva que çò que l’anava amuishar provocaré un chòc violent, mes com ac avèva vist tantes còps en aquera situacion, arren non valèva l’electrochòc…
Los sons dits que piquèn sus un clavèr desmaterializat ua auta combinason qui hasó sortir de la soa esconetèra un projector olografic, qui ne contienèva pas sonque un fiquèr dens la soa basa de dada : ua video. La comanda vocau de lectura que dè l’aviada au visionatge qui anava amuishar a Ana, pixel per pixel, çò qui’u hasèva besonh de véder entà compréner la situacion. Atentiva, la gojata que remarquè tanlèu los purmèrs imatges que s’agiva d’un enregistrament de seguretat : los desplaçaments orizontaus continuèrs de l’objectiu que’u brembavan las cameras qui susvelhavan de reng l’usina de tractament on tribalhava. Mes l’endret susvelhat per aquera n’avèva pas l’anar de la soa usina. N’i avèva pas arrés : nat obrèr ne’s croishiva la rea au tribalh, nat guarda entà seleccionar los qui n’ac podèvan pas mei har. N’i avèva pas nat areotram tanpòc entà transportar los obrèrs e las equipas d’entertien. Sol mantun punt luminós que s’i vedèvan, alinhats de faiçon simetrica sus mantua arrengada. Aquestas linhas qu’èran tan numerosas que lo camp visuau de la maquina de susvelhança ne sufiva pas a las véder totas. Qu’èran com las andadas d’ua mar immobila, vestidas d’ua lutz blava clara e unifòrma. Ua mar shens nada tempèsta ni mareja, hèita peus miliards de cubas de gestacion en activitat…
La gojata que demorè sanglaçada quan comprenó çò qu’i vedèva : qu’èran fòrmas umanoïdas de mau identificar purmèr mes qui vadèvan vedederas pr’amor d’un liquide fluorescent dens lo quau pareishèvan estar conservadas. Ua andada umana qui esperava de vàder e de préner la plaça de la generacion precedenta, silenciosa e passibla, enterpausada en aqueth cobèrt lugubre. Ana qu’èra immobila, torrada per l’esglàs qui’u paralisava los arms. Qu’avèva los uelhs claverats sus l’ecran qui passava a contunhar los imatges. Nat explic ne’u hasèva besonh, que sentiva au mei hons d’era medisha que çò que vedèva n’èra pas ua illusion, mes la realitat. La vertat sus las soas originas. Qu’èra vaduda d’ua d’aqueras maquinas. Qu’èra de bon devinar. Qu’explicava mantua causa qui ne trobavan pas nada responsa dinc ací : lo hèit de partatjar la soa cara dab mantun èste feminin present dens la sala, lo mètge qu’avèva con·honut dab lo son hrair e las soas brembas qui n’èran pas soas. Aquera revelacion sus la soa vaduda que l’ahiscava a s’interrogar sus la soa pròpia natura : ne soi pas sonque un èste artificiau qui escarneish lo son modèle ? Ua reproduccion, ua copia shens valuda ? Perqué estoi creada ? Qu’espiava l’òmi en pensar, aqueste qui pareishèva enténer las soas questions quan ne las avèva pas prononciadas a hauta votz. Qu’amuishava lavetz ua cara rasseguranta :
«Com ac avetz dejà devinat probable, qu’estotz creada per l’ua d’aqueras maquinas nomiada C.G.A entà cuba de gestacion artificiau. Mes ua tau vaduda ne’vs tira pas arren, au contra… Ne sospieitatz pas la vòsta valuda, çò que poish compréner quan sèi çò qu’avetz patit, mes síitz-ne plan avisada que n’ètz pas ua copia ordinària. Un èste conscient, quin que sii lo son biaish de vàder, qu’a ua valuda qui ne’s pòt pas mesurar. Per estar un clòne qu’ètz pro diferenta deu vòste modèle A.D.N., pr’amor la similitud perfèita n’existeish pas, quan seré en genetica. Qu’ètz ua Ana diferenta. Ua Ana qui’ns hè besonh…
– Qui’vs hè besonh ? çò’u tornè la gojata drin perduda, entà ?
– Localizar aqueths cobèrts qu’ei primordiau. Que sabem qu’existeishen, aqueths imatges que ns’ac confirmèn bèth temps a, mes la lor posicion que demora secreta e totas las nostas temptativas que s’estàn dinc a uei shens nat resultat.
– Quin ? Per n’estar gessida, ne’m brembi pas d’aqueth cobèrt.
– Vos non, qu’èra de prevéder, mes lo vòste arrelòtge soscutanèu que se’n bremba per vos.
– Lo men arrelòtge ? qu’espiè lo son punhet intrigada, luenh de compréner lo sens d’aquera afirmacion.
– Cada individu vadut d’ua C.G.A qu’ei ligat a la soa cuba mercés aus arrelòtges soscutanèus, entà detectar d’ua generacion a l’auta las maquinas defectuosas. Los clònes non vitables e non productius que permeten au sistèma automatizat d’entertiéner los miliards de cubas de las quaus se carga e de remplaçar las qui presentan defauts. Shens aqueth ligam, la deteccion de las anomalias de produccion que consumiré tròp d’energia e las generacions produsidas ne serén pas autant rentablas. Dab lo vòste arrelòtge que poderem localizar la vòsta cuba e atau lo cobèrt on se tròba. Entad aquò har que’ns hètz besonh. La question qu’ei s’acceptaretz d’ac har.
– Qu’èi a har ? Çò’u tornè Ana shens nada balanç dens la votz.»
La navèra importància que’u balhava la situacion que desvelhè ua hidança que ne pensava pas aver. Aqueth sentit que’u hasèva desbrembar totas las soas esitacions e la bastumbada que hasèva rasonar au son cap un monde d’illusion qui desapareishèva. Qu’avèva lavetz un prètzhèit a aténher qui passava la soa persona, ua causa a deféner, ua expiacion a la hautor deu son mancament. Qu’i averé riscs probable mes n’i volèva pas pensar. Peu purmèr còp de la soa vita que’s sentiva unica, com desliurada de l’anonimat au quau èra condemnada dinc ací. Qu’avèva deishat de caminar dab la massa de las ombras entà har quauquarren qui haré la diferéncia.
Lo son interlocutor que deishè la platafòrma entà tornar de cap a la pujadera en convidar la gojata a’u har seguici. L’elevator qu’obrí las soas pòrtas sus ua tropa, hèra diferenta de la qui avèva acompanhat Ana dinc ací : vestits d’ua color escura qui brembava a la gojata la color de la mar grana, los sheis individus qui la compausavan qu’amuishavan un anar marciau e encarat. Lo piet emparat per un parader clar qui èra sagerat d’un logograma qu’Ana avèva dejà vista. En véder las duas làmias trilhadas, que s’interroguè suu ligam que podèvan aver aquestes èstes dab los sons sauneis. Que’s brembava enqüèra d’aqueras fòrmas longilínias qui emparavan la creatura bicolòra e inacessibla. Los elements qu’èran tròp similars entà qu’estossin ua coïncidéncia, mes ne s’ac podèva pas explicar enqüèra. Sola ua causa que’u pareishèva segura : l’anar d’aqueths èstes, qui la convidavan a tornar dens la pujadera, ne la rassegurava pas e lo coteràs que portavan a la talh ne hasèva pas sonque ahortir aqueth sentit de malés.
Ana que deishè l’òmi deus peus blancs en aqueth apartament que ne vederé pas mei, qu’ac comprenó quan aqueste la saludè au moment quan las pòrtas e’s barrèn davant era. Abans de’s tornar en·honsar dens l’espuga qu’avèva quitat chic de temps a, lo vielh òmi que l’avèva informada de çò que calèva har. La gojata qu’ensajava de guardar en la soa memòria cada mot qu’avèva prononciat, lo ton qu’avèva emplegat, qui mesclava au còp la paur e lo tristèr. Per aver ensajar de’us celar, Ana que’us avèva percebuts : las soas frasas qu’èran vadudas mei bracas, los sons mots mensh precís e la soa degluticion mei de mau har. Ne’u coneishèva pas despuish longtemps mes lo pauc d’interaccion qu’avèva avut dab eth que’u hasèva compréner qu’èra inabituau. L’òmi qui l’avèva miada de cap a la consciéncia de çò que’s passava qu’avèva amuishat signes de nerviositat, illustrant de plan a despieit d’eth l’importància deu moment. Qu’estó dab la medisha febrilitat que l’avèva presentat l’un deus èstes qui’u serviré d’escòrta peus correders escurs qu’anava seguir. Un òmi pro gran e larg qui partatjava quasi los sons trèits dab l’èste qu’Ana pensava estar lo son hrair, dab la diferéncia qu’aqueste qu’èra caraclavat. Qu’avèva un espiar dur e hred virat de cap a l’objectiu, un maisherar qui barbejava e sustot, qu’avèva sus la partida superiora deu cap peus escurs, pro longs entà’us amassar en coda d’arrat. Que s’aperava Arnaut Canilha. Canilha ? Aqueste qu’a un nom quan ei com jo ? Qui’u balhè e çò que vòu díser ? E me’n cau causir un tanben ?
Dens la pujadera Ana que passè la man suu crani cappelat en demandà’s se lo son peu anava créisher e quin nom anava causir, se’n podèva causir un era medisha. Los sheis individus qui compausavan la soa escòrta que sorridón amassa quan la vedón a har e l’Arnaut qui semblava d’estar lo capdau d’aquera que’u digó d’un ton ataisador :
«Que creisherà.
– Qué ? Çò’u tornè Ana suspresa.
– Lo peu, que creisherà d’ací un mes, haut o baish. Lo temps peu ton còs d’eliminar las toxinas qu’as apielat annadas de reng, pr’amor de la toa consomacion d’aiga navèra.
– Mercés…çò’u chebitegè abans de contunhar d’un ton esitant profieitant de la breca, on vam exactament ?»
Tanlèu la question pausada la cara de l’Arnaut que’s barrè, com totas las qui èran dens la pujadera. La vitessa dab la quau los soldats destroblats e tornèn mentaument a la lor mission que chepiquè la gojata. Que’s podèva percéber lavetz ua tension qui èra a redusir l’espaci de l’abitacle de plastic, un estrès qui tirava tà’s transformar en ua concentracion muda e hreda. Un ambient qui opressava Ana qui mesurè, shens ne definir precisament la natura, l’amplor de çò qui’u caleré complir. Que sospirè long dab la premuda deus eveniments qui s’apressavan de mei anar mei d’era, ensajant d’imitar la tropa qui ne deishava pas paréisher arren de la subertension qui comprimiva los lors piets. Ana qu’aledava tot doç e qu’expirava tot parièr. Arnaut que la lugarnè com tà mesurar la necessitat que podèva aver ua responsa e après un long moment d’observacion que’u digó quan la pòrta de l’elevator e s’obrí totun :
«Sector 118 deu quartièr de Hontaur. Villa Raimoni. Lo punt d’accès au sistèma centrau que ns’i espèra. Segueish-nse en silenci e tot que’s passarà com cau.»
Ana que senè shens gausar parlar mei. Que seguí lo grop qui s’alargava en un correder escur e umide qui s’aloncava hòra de vista. Qu’èra l’unic camin segon Arnaut, un camin qui miaré on ? La gojata n’ac sabèva pas enqüèra, mes que sentiva ua efervescéncia qui l’ahiscava, pas per pas, de cap a ua resolucion qui ne disèva pas lo son nom…