Crisalida

Per Eva Cassagnet

« Tot que comencè ua d’aqueras jornadas d’estiu ivernau. Hred, ploja. Tà plan díser, ua jornada de las tristonetas qui’s devèva d’èster mancada e avegiva au possible. La matiada que’s devanè a plaserinas e qu’estó mes que peressosa, autant coma jo.

Qu’arroseguèvi los pès tras l’ostau, shens arsec nat, en passar d’ua pèça tà dens l’auta, deu frigidari de la cosina dinc a la television deu salon.

Qu’espiavi shens vertadèr interés un filme qui contava la despareishuda de la raça umana. Istòria mes qu’estranha e exagerada. Enfin…qu’ei çò que’m pensèi suu còp. Sobte, qu’estó atirada, tiò, possada per ua fòrça non-vegedèra, non-descrivedèra e deconcertanta. D’un pas esitant, que’m tirèi de cap tà la hièstra. Non cregèvi pas çò que vegèvi. De tant èri incregedora que’m pechiguèi lo braç dinc a çò qu’ua goteta de sang vermelh me perlejèsse sus la pèth.

Qu’èran aquiu, tots. Amassats com per ua acampada, ua taulada, ua sabatada. Un conselh de guèrra. Un balet. Que dançavan. Qu’èra au còp esmiraglant e esvarjant. Dançaires de las colors arcolinencas. Jaune, arroi, verd, blau…Totas las colors qui’s podèvan imaginar que virolejavan, solas o mescladas. Aqueth espectacle que’m capvirè lo còr. Aqueths milèrs, qué disi ! milions de patas agitadas e aqueras antenas mobilas que m’en.hastiavan. E las alas, a trucas de bàter en un canton, puish en un aute, que’m virèn lo cap. Qu’èri harta de’us véger. Mès aquerò no’m sufiva pas. Com ipnotisada, depenent d’eths, que sortishcoi. Alavetz que’us entenoi. Un marmús, puish un bronit, e fin finau un crit deus hastiós, de qui’m pareishèva shens nada fin. Que s’auré dit ua mena d’incantacion monotòna. Estreitas que’m corron l’esquia. No’m podèvi pas mautar de tant la pàur èra grana, mès l’esperit mié que’s sentiva implicat a las discutidas loas, ad aqueras meditacions. Lo vent que virè sobte. Milèrs d’uelhs e d’antenas que’m fixèn alavetz. No’m gausavi pas mautar. E n’avoi quitament pas le temps d’arrealisar que lo crum, l’immense crum de parpalhons me honhava dessús. Qu’èra extraordinari. Colors, colors de pertot. E puish que sentivi las alas loas, docetas com bailinas. L’un d’eths que se’m pausè sus l’esgarrapiada e que’s hiquè a’n chucar la sang. Sobte que’us comprengoi. Que m’expliquèn que desiravan purificar la Tèrra tà ne hèr un monde mes bon, dirigit per un règne deus navèths. Que trobèi aquera idea de las fabulosas : nada guèrra, nada orror mes. Que’m demandèn de’us ajudar. Qu’acceptèi plan de grat, conhit de conviccions e d’ahida. Alavetz, mes anar mes que’m sentishcoi vàger leugèra, leugèra tau com un parpalhon. Que’m miava en quauque lòc, en un endret coneishut per eths solets. Mès sobte, arremplaçant la multituda de colors, negre qu’estó. Lo negre totau.

Qu’espii cap au davant de jo. Blanc tot qu’ei. Qu’èi en hasti aquera aulor. Non dèishi pas de’us díser que malauta non sòi, que contunhan de’m ténguer embarrada. Que m’an dit que sòi estada arretrobada aloncada en un camp. Nuda. A sheisanta e tretze quilomètras de casa. Que dromèvi pregondament. Estat quasi comatós. Nada blaçadura. Que hèi esfòrç tà m’espiar lo braç. Que’m pègui lo nas contra la pèth. Nada traça de las unglas. Arren. Ne’us èi pas parlat deus parpalhons. Non sòi hòla. Qu’ac sèi. Mès non vòli pas èster internada. Que’m tenguen en « observacion », com ac disen. D’aubuns parlan d’enlhevament, d’autes de traumastime : que m’aurí perdut la memòria e tot remembre deu viatge. Qu’arridi. Tiò, aquerò que’m hè arríser. Pr’amor tà plan díser, qui som ? Estes pas tant puishants com ac pensam, qui non hèn pas que subir. Hà, non, aquiu que l’as. Aquera dolor que torna. Que’m sembla que la carn, los òs que’s desarrican. Violentament, que suslhèvi lo linçòu qui comença de’s plapar de sang. Quina orror ! Non, n’ei pas possible ! Ua gatamina qu’ei a’m sortir de la cama ! No’m pòdi pas mes mautar, tant pr’amor de la dolor que de la pàur. Que’s hica a chucar la sang qui’m cor sus la cama, puish que se’n va suu linçòu plapat. Que’u neteja en ua pausa. Puish sobte, qu’ agorruda, sembla morí’s e cai com en prova, com si honèva. Mès a la plaça sua que’s teng un parpalhon autant beròi com arroi. Arroi coma la sang mia. Ad aqueth moment, ua infirmièra qu’entra. Que m’espia, suspresa de’m véger de tant espaurida. Puish que vei au parpalhon, enqüèra mes suspresa, e que se’n va aubrir la hièstra. Que l’ac cridi autant hòrt com ac pòdi de la tornar barrar, mès lo parpalhon que s’ei jà envolat. Que torni èster petrificada. Que m’espii la cama. Mès arren. La carn que s’ei tornada barrar. Nada cicatriça. E lo linçòu ! Blanc coma nèu. L’infirmièra, espaurida de’m véger atau, que cor tà cercar lo mètge…

Quauques dias mes tard, qu’arrecèbi las arresultas de las analisis. Los especialistas que’s pausan questions. La sang que diminua a petits drins mès ne’s torna pas hèr. « Com si s’esvaporava », que m’an dit. Qu’arridòli. Jo que sèi çò qui’s passa. Qu’èi los cocons lors dens lo còs mié. Que’s deven plan neurir, eths tanben, non ? Non n’èi pas per guaire de temps mes. Mès sufisentament per prodisir enqüèra pro d’aqueras cucas. Tè, aquiu que l’as, ua auta que vòu sortir. N’èi quitament pas mau mes. No’m mentin pas. Que’us ajudi. Que’us balhi la sang mia, que’m tui tà’us hèr vàger. Mès quantas personas e viven l’in.hèrn que vivi ? Quantas se morin o moriràn enqüèra per balhar la vita ad aqueras saloperias ? N’ac saurèi pas jamès… »