Major Ҫarglà (II)

Per Joan-Claudi Puech

Laissèt sa “baneta”, es ainsi que li disián au nodul d’autonomia individuala, a l’aplomb dau darrier ressaut de rὸca nusa que marcava lei ribas dau planestèu. Lo bauç èra una succession de viras que pujavan, coma d’escaliers gigants, fins ai grands aubres d’ailamont. Ҫarglà enregistrèt oralament lo nom que li venguèt per aquest rὸdol. Quatecant sus la mapa de l’ordinator mèstre, e sus totei leis ecrans de vὸu, s’escriguèt alora la denominacion “ Rὸca dei bancs”. N’èran a l’acomençança de son monde, donavan lei noms ai causas.

Montava auta la fustada, e escondiá lo blau dau cèu. Lo sota-bὸsc èra sorne, net, e mofle de totei lei agulhas tombadas dempuei dei sègles. Lei cèdres èran pron ben arrengueirats emai se veguèsse ges d’andanas. Lo Major quichèt sus lo bracelet e un vèu luminόs e translucid se despleguèt davans seis uelhs. L’ecran virtuau cubèt lei premiers aubres en li mandant un rai daurat, puèi se venguèt pausar dins lei mans, revelant l’estructura elicoïdala de l’enracinament. Tot virava, coma un cruvèu de cacalausa, a l’entorn d’un aubre unic au bèu mitan dau planestèu.

Tornèt a la “baneta” e quand se revirèt un darrier cὸp vèrs la broa de la seuva, un imatge fugidís li venguèt neblar la vista, un sὸmi encara, un pantais esvelhat. D’ὸmes nus, enfants e fremas mesclats, color de coire brun, sortián dei bὸscs, una autra vegetacion mai druda, braç e mans tiblats davant elei, coma per porgir un quicὸm qu’avián pas ὸ per mostrar qu’èran pacifics. Cluchojenèt lo bracelet.

Lo Major arrestèt lo nodul dessús de” l’aubre-mèstre,” coma se disiá ara dins la lenga deis ὸmes, e davalèt d’aise de lὸng de son pètge. Ne’n tocava la rusca de temps en quora quand lei dos pichὸts propulsors estacats a la cencha la fasián se sarrar un pauc trὸp prὸche. Son darrier tocar siguèt puslèu una careça. Èra pas mai grὸs que leis autres l’aubre- mèstre, a vista de nas auriá faugut cinc ὸ sièis personas per ne’n faire lo torn, se vesiá pasmens qu’èra pus vièlh que sei brondas èran pas tant espessas. Lo solèu capitava de mandar sei rais per sὸu. Ҫarglà se pausèt dins l’ombra calheta. “Ombra calheta”? l’expression li èra venguda dins la tèsta sensa cridar para ni gara, coma gisclada dau nient. Riguèt. En tot cas, sa frontala li fasiá pas de besonh.

Lo pè dau cèdre èra pas que bodenflitges entrelaçats, formant una mena de “tepee” que semblava de lo pallevar. D’aqueleis abitacions indianas Ҫarglà n’aviá vistas que dins lei manuaus escolars de la basa. Aquesta fin finala li èra pas de manca, e pasmens aguèt subran un languiment fosc de la Tèrra. Lei doas causas se podián desseparar? Coma vai qu’èra lo premier cὸp que l’i pensava? Oblidèt de dictar lei caracteristicas de l’aubre-mèstre maugrat lo cracinejar dau bracelet que li fasiá la lista dei cachets qu’auriá d’empassar a son retorn a la mission. Butava deis espatlas per passar a travèrs de l’entrelaç.

Au dedins, lo tapis d’agulhas secas laissava plaça a una tepa fina e rasa. S’alonguèt dessús, e s’i ventolèt puèi dau biais dei bèstias. Ne’n tastava una frescor novèla, una flairor de tèrra moissa, de melissa, e de mèu. I aviá dei bruscs a la basa (n’avián menats a la mission), e dei nèblas d’abelhas vonvonjenantas dins lei pradas floridas a la prima, entre lei grands bὸscs. Aquí sus la Rὸca dei Bancs, aquela seuva estofava tot. Lo sὸu i èra esterla, trὸp acid, en causa deis agulhas. Ges de vida, ges de flors, de babaus nimai.

Una frustada dins la clar e brun d’aquela sosta la faguèt s’auborar. Un rainardon èra aquí que l’espinchava. Sus Tèrra Silvèstre èra l’animau lo mens crentόs, mai se ne vesiá gaire. Aqueu de la colonia jogava de cὸps, aviá la tissa dei cadèus; morsegava l’enbàs dei braias tot brandejant la tèsta. Mai d’a vegadas, de trὸp carpinhejar, arribava que s’enmaliciava e laissava subran una pesugada blava sus lo botèu.

De que fasiá aquesta bestiona dins aquela seuva estèrla, deprovesida dei pichὸtei predas costumieras?

Lo rainardon l’agachava coma s’agacha lo solèu per saupre a qunta ora de sa vida ne siam; regard e morre sarrats, floquets inquiets de peu sus leis uelhs qu’escondian una mena d’angoissa leugiera. Sentiment qu’ela auriá pas degut reconéisser. Mostrèt lei dents quand lo bracelet dardalhèt mai au ponhet de Ҫargla.

“De qu’as que vai pas, rainardon?” S’engulhèt aquest dins un trauc au fons de la baumeta vegetala. Per reflèx Ҫargla assajèt de levar lo bracelet que la gratusava de mai en mai, maugrat que sachèsse qu’èra ensertit dins sa pèu dempuei totjorn. Dempuei totjorn? Quand aviá començat lo totjorn? Passèt la tèsta per lo trauc. Èra pas una cauna, la frontala esclairava l’intrada d’un avenc. La Rὸca dei Bancs, cauquiera, deviá n’èsser clafida. Davalèt lei pès en avans, en s’ajudant dei racinas coma d’una rampa. Enbàs, talament èran espessas lei tenebras que lo lume de la frontala fasiá plus qu’un ponch clar que trantalhava, tau una luseta, dins l’immensitat d’un gorg negre. Lo rainardon pasmens se passejava ben per aquí. Segur que deviá i aguer d’autrei sortidas. Onte aviá passat aquest?

Alora Ҫarglà ausèt un gèst estranh que li venguèt d’instinc, se pensèt, e qu’a l’encὸp trobava, inconsiderat, bὸrd que li semblèt fὸra rason. Se botèt a potenejar a grand bruch lo clὸt de sa man, e un “Teu! Teu! Teu!” faguèt ressὸn quauquei segondas, lèu absorbat per aquela nuech de sota-tèrra. Aguèt una autra vision, un vièlh dau peu blanc qu’explicava a una drὸlla. “ Tèn-te cὸntra lo vent! Te penses qu’es dins aqueu bartàs, ailà? Fai coma ieu. “Teu! Teu! Teu!” Es curiόs lo rainard, vendrà veire de que vira!” La preniá puèi per leis espatlas, e a la chut-chut li murmurava a l’ausidor: “D’aise d’aise revira-te. Solament la tèsta. A fach lo torn, es eu ara que nos agacha.” Lo bracelet la ponhava que mai.

Quand se revirèt, lo rainardon èra aquí, darrier lei talons. Lo lume lo geinèt quand li arribèt dins leis uelhs. Reversinèt un pauc sei bregas e mostrèt lei dents de davant. Venguèt pasmens lipar la man que li èra porgida tot en coetejant, e se laissèt gratusar delicadament lo cotet, darrier leis aurelhas. Torciá la tèsta de contentament, e semblava de li faire boqueta.