Per Anthony Walker
Nota: Aqueste conte foguèt escrich i a fòrça annadas. Encuei, compreni mielhs los detalhs de la revolucion Meiji – car èra una vertadiera revolucion sociala e economica – e son caractèr original.
Au Japon, la revolucion borgesa foguèt pas facha per la borgesia, mai per un nombre de clans samurais, inquietats pr’amor del poder militar e l’influéncia dels Occidentals seguida a l’arribada de las naus de guèrra Americanas ais annadas 1850. La revòlta samurai foguèt, de fach, reaccionària e feudalista. Mai, en metent fin al feble shogunat en 1868, la revòlta, dicha de restauracion, avia l’efiech de dubrir la pòrta a la borgesia nativa – classa fòrça mespresada pels samurais, que se trobèron alavetz expropriats e reduchs ais rangs del proletariat, classa creada per las condicions novèlas seguida a la revòlta.
Valent a dire, los motius feudalistas que balhi a mon eròi Maniemon lo plaçarián puslèu ambé los rebels qu’ambé lo shogunat. (Aquò èra lo cas del pus famós d’aquestes, Saigo Takemori, per torn samurai pro-Meiji en 1868, mai rebel feudalista contre Meiji en 1876!)
En ofrissent ais lectors mas escusas per ma naivetat a l’epòca de la compausicion, espèri que lo conte los agradarà).
Maniemon
Maniemon amava la forèst. Las faulas de sa mameta, de demònis e de fadas abitent los bòscs, luenh de l’espaurir e de l’avertir d’evitar los mistèris de la forèst, inspiravan lo pichon de l’explorar d’avantatge. Sa maire s’èra fòrça carcanhada pels jòcs forestièrs de son filh, mai lo paire se regolava de son ernha, e li disiá que lo filh d’un samurai deu esser sens paur. En tot cas, diguèt, En Renart protegiriá Maniemon come protegissiá totes los mainatges que jogavan dins la forèst – car èra una forèst amistosa ont los pichons èran totes benvenguts, e En Renart (O-Kitsune Sama) èra son sénher. Car Inari-Bosc èra lo domeni d’En Inari, lo sénher divin d’Izumo, e lo renart èra son vassal. Entre los mainatges lo renart d’En Inari èra lo dieu el-meteis, e En Renart aviá son temple a Matsue, lo ciutat principal. Aqui los mainatges, Maniemon tanben, fasián lors orasons davans En Renart per lo pregar perdon per lors pecats quand èran estats marrits, e lo pregar son ajuda e sa proteccion per la bona santat de lors parents e per la prosperitat de la culhida (car En Inari èra tanben lo dieu dels camps).
Atal èra Maniemon laissat de jogar dins la forèst come voliá. Lo filh d’un dels ministres del Shogun, sos amics, filhs de samurais mens importants, esperavan sa proteccion e sabián que Maniemon los protegiriá de tot dangier dins la forèst. Mai la forèst èra vertadiera una forèst amistosa, e los pichons èran jamai en dangier. Rescontravan jamai ni demònis ni fantaumas marridas, car En Renart los n’aviá expulsats i aviá annadas. Enterin, I restavan mantas cavas, ont avián ancianament abitats los demònis; cavas abandonadas despuei los sègles, exceptat pels animals de totas sorts, los amics dels mainatges e benvenguts per En Renart.
Maniemon e sos amics respectavan la vida de cadun dins la forèst, come l’om los aviá instruch. Los mainatges e lors parents manjavan jamai la carn, e per consequent la lèbre e lo singlar avián pas paur d’eles.
Los mainatges cercavan jamai de bleisar las bestias, e ni lezard ni serp ne los mossegavan ges. Las bestias de la forèst reciprocavan lo respect que se li acordava, e la forèst èra un luòc meravilhos e plen de vida. … Benlèu i avián tanben los demònis e los dracons … s’o volián … car l’imaginacion dels mainatges èran tan rica e meravilhosa come la forèst ela-meteissa.
Maniemon deveniá jove e foguèt instruch dins las vertuts dels samurais. Om l’apreniá l’importància de la veritat e la sinceritat, del respect de cadun, uman o bestia, e de l’onestat sens excepcion. Estudièt la caligrafia, la poesia, la musica e la dansa. Estudièt la pintura, e foguèt instruch dins los arts martials. Aquestes èran mantenguts malgrat lo fach que lo Japon èra estat pasible despuei dos sègles. Enterin ara ren n’èra segur, despuei que l’American, lo Commodor Perry, ambé sos « naus negres », èra paregut dins lo barcares d’Edo per impressionar lo Shogun ambé lo poder militar dels estrangiers. La joinessa de Maniemon sucombèt a-n-aquesta nivol negra tre qu’èra asses adult per son paire li ne’n informar :
« Calrà la guèrra, mon filh », diguèt son paire. Maniemon sabiá alavetz que son enfansa foguèt finida. Puei sa maire, pendent aquestes jorns de nervositat, donèt naissensa a una filheta, Ritsuko. Maniemon amava sa pichota seror e avodèt , el, que protegiriá la familha, a costat de son paire e lo sénher d’Izumo, quand lo calga.
Lo caliá tre l’an novel 1868. Lo paire e lo filh se presentèron ambé lor vassals per servir dins l’armada shogunada tre que las novèlas foguèron recebudas que los domenis de Choshu e de Satsuma revoltavan contre Edo e avián l’intencion de metre fin as Tokugawas, qu’avián renhats en Japon despuei l’an 1604. Los revolucionaires volián sosmetre lo pais as depredacions dels estrangiers al nom del comerci.
« Eles an trach lor vot de samurai e tota moralitat, diguèt lo senher d’Izumo, e se son legats ambé mercadiers e banquiers. Volon far del Japon un grand mercat per l’acumulacion de lucre. An ges de camin dins la vida exceptada l’acumulacion finansala. Son, eles, demònis de l’abis! »
Maniemon cavalava a costat de son paire e los altres cavaliers de l’armada del daimyo. Ambé son caval, Uma Chan, èra devengut primier un jove e enfin un òme. Uma Chan aviá partejat aquest desvolopament – lo meteis camin de la vida – ambé son jove mestre. Era un bel caval de guèrra mai, quand l’armada aprochava l’enemic, Maniemon preguèt son paire de laissar Uma Chan tornar en çò d’eles al luòc d’esser bleisat o tuat.
« Laissa ges lo caval, respondèt lo paire. Benleu te salvarà la vida!
– Preferirái esser ieu-meteis tuat, que de veire bleisat Uma chan!
– E cui protegiriá la teua maire e seror? »
I aviá ges lo tems d’acabar la discutida. Las bombas s’esclatèron al torn d’eles , e tot s’avaliguèt dins lo fum. Maniemon perdèt coneissensa.
S’esparpelèt as cridas d’agonia d’òmes e de cavals. Uma Chan s’aprochèt. Lo caval foguèt ges bleisat, mai foguèt cubrit de baldra. Puei veguèt Maniemon son paire, lo vis desformat de dolor. Espandiguèt sa man vers la man de son filh, e puei, abans de poder mot dire, foguèt mort. Lo mort aviá ges de cambas. Los cadavers de cavals e d’òmes èran pertot. S’aprochèt un sordat a Maniemon.
« Senher, salvatz vos! » cridèt.
Maniemon , incapable de recampar sas emocions, montèt Uma Chan e seguiguèt los pases dels altres fugidis.
Lo Shogun abdiquèt lo poder e un novel govèrn s’establiguèt. Edo foguèt renomat Tokio. Los capitalistas japoneses festèron la victòria. Al Japon sorgiguèron las fabricas, las bancas, los camins de ferre, los postels telegrafics. Un drapel nacional foguèt adoptat : un solelh rog sus fons blanc. L’Emperaire foguèt transferit de Kyoto a Tokio e fach lo novel cap d’estat del novèl Japon.
Lo vertadier poder, so èra lo capital!
Las consequencias de la desfacha esitavan ges d’espandir fins a Izumo. Pertot foguèron los samurais despossedits. Foguèron per la màger part despossedits per la pauretat – lo novèl govèrn sasissent lors fiefs, los crompent per qualques peças de moneda, que los samurais avián tost perdudas pr’amor de lor ignorància del mond finansal dels capitalistas. … Mai precis, so èra lor manca de criminalitat, l’avaricia e l’oportunisme que fa d’un òme del mond de nostres jorns un òme de succés. L’oportunisme e l’avaricia èran ges partida de la moralitat dels samurais. Eran las novèlas vertuts del capitalisme. Atal, Maniemon , come los altres de sa classa, se trobava destitut. Caliá dire sos adius a Uma Chan.
Lo novèl proprietari del fief de la familha de Maniemon, Yamamoto, ofriguèt de l’argent per menar Uma Chan al boquier. Furiós, Maniemon refusèt mesme respondre. Acompanhèt Uma Chan a Inari-Bosc per lo laissar corir en libertat. Mai cada cop Uma Chan tornava, e l’òme realisava que so èra inutil. Pregèet lo dieu Inari Sama de protegir lo caval, e l’ofriguèt a un estable d’equitacion, dins l’esper que siegue ben suenhat.
Sens altre recors, Ritsuko, la pichota, foguèt mesa a trabalh dins la novèla fabrica dels Yamamoto. Maniemon trobava lo trabalh ont podiá. Atal la familha podiá manjar d’un jorn al propdan.
Yamamoto veniá d’una familha mercadiera de Tokio. Los Yamamoto trobavan la prosperitat gracias a la desfacha del shogunat, e lo jove Yamamoto s’enrotlèt dins l’armada imperiala, ont ganhava una reputacion com un scelerat abans de devenir eretier del capital immense de son paire. Dins la desfacha dels samurais vesiá l’oportunitat de s’enriquir d’avantatge. Mants samurais èran compulsats per pauretat de mandar a Yamamoto lor mainatges per trabalhar dins sa fabrica. Per mejan de l’esclavatge d’aquestes pichons, Yamamoto acumulava de grands profièchs, pendent que sos trabalhadors devenián d’un jorn a l’altre mai febles e mai malauts.
Yamamoto se liurava tanben as altras entrepresas , I compresa la novèla industria de carn, emplegant d’altres trabalhadors venent de la classa dels samurais. Los samurais avián totjorn un grand mesprés pels boquiers, qu’èran totes , as uelhs dels samurais, criminals. L’industria de carn èra una industria estrangiera. Los estrangiers avián l’abitud de manjar las bestias pels millions. Los pescaires èran gaire melhors, mai, al mens, èran Japoneses, e avián perseguit lor mestier a travers los sègles. Mai l’industria de carn èra qualquaren absoludament novèl e atròç. Maniemon refusava tot trabalh dins aquela, e quand caliá sostenir la vida, om lo podiá trobar dins las carrieras, ont encantava los mainatges per mejan de sos talents musicals e donava las leiçons de la lectura e la caligrafia as joves e pichons per un pauc de norridura.
Yamamoto, pendent aquest tems, aviá tanben un filh, eròi de la guèrra sino-japonesa. A son retorn, aquest filh se vantava de sos esplechs en Corea, ont èra comandant d’un camp de presoniers de guèrra – presoniers que lo jove amava tan sosmetre as dolors espovantas, e totas per la glorificacion de la nacion. Yamamoto èra fòrça fier e admirant de son filh.
Atal passavan las annadas. La vielha forèst, Inari-Bosc, èra sovent vesitada per Maniemon, el-meteis vielhit. Preniá son plaser , quand podiá, as cansons dels aucels, lo brusament dels esquirols e de las lèbres; la tranquilitat qu’i renhava encar – come res aviá cambiat. Quand en quand vesiá un renart, qu’esgardava Maniemon crentosament, escondut darrier un boisson. Aquò aportava las lagremas as uelhs del vielhard. Se sosveniá de son enfansa e del bonur dels tems passats. Sa maire foguèt ja morta, abans lo conmensament de la guèrra sino-japonesa. Foguèt sonhada fins a la finala jornada per son filh. Ara, tròp paure per se maridar, Maniemon aviá que la filha, Ritsuko sa sorre, per l’acompanhar.
La joventa vesiá jamai lo solelh. Per se norrir, ela e son fraire, trabalhava tota la jornada dins la fabrica dels Yamamoto. Era ja febla e bossuda, son cors senon son esperit trencat per las longas oras de trabalh repetitiu pels usurpaires.
Lo jove Yamamoto èra format per son paire per la contraròtle de la fabrica e de las tèrras dels Yamamoto. Copèt los salaris dels trabalhadors al minimum absolut e plantèt entre eles los espius dins l’esper de descobrir los socialistas e anarquistas. Tokio èra plen d’aquestes, que demandavan los drechs pels obriers de las novèlas industrias. La responsa del govern foguèt « la policia de pensada » – una novèla institucion per suprimir tota possibilitat de revòlta.
… Ritsuko èra socialista. …
Era impossible d’esser quicom mai se l’om trabalhava dins la fabrica dels Yamamoto!
*
Tre que la cauma se manifestava, Yamamoto paire e filh gaspelhèron ges de tems. Apelèron sus l’armada imperiala, e los obriers, e Ritsuko tanben, foguèron avertits que caliá liurar los menors car las caumas èran fors de la lei. Quand los caumaires refusavan, los sordats obriguèron as cops de fuòc. Una bala piquèt Ritsuko al sen; una altra al cap. Ela tombèt.
*
Maniemon s’aprochava a l’Inari-Bosc. Voliá son final luòc de repos esser ambé las bestias, los aucels, e los arbres de la forèst. Jos son bras portava un colis. Dedins èra la rauba blanca qu’aviá gardat specificament per un tal jorn. I èra tanben lo ponhal sacrificial de sa maire. Un paisan o dos de la granja vesina remarquèron lo vielhard que vesitava, com èra son abitud, son luòc favorit; mai çò èra un còp ont i auriá ges de retorn.
La vida del bòsc bavardava al torn d’el. Lentament se vestiguèt a la rauba blanca immaculada d’una altra epòca e s’assetèt al pes d’un arbre, esquiròls bavardent e aucels cantent al dessus. Se preparent, reposèt lo ponhal as sos genolhs e ofriguèt son orason a Inari Sama:
« Venja nos, Sénher.
Venja nos! »
La lama intrèt facilament al ventre abans que la dolor conmençava. Possèt una crida dins l’esfòrç de repossar l’agonia. Puei una votz simpatica respirèt a l’aurelha. Son sang tacava crimson l’èrba, e Maniemon, los uelhs plens de lagremas, vegèt un espectre de color roge o arange, passent son vis, e puei sentiá la calor d’un abrasament, amistós, a pel. Qualquaren lo bresava, com una maire son filh.
« O-Kitsune Sama!
pantaisèt Maniemon abans de morir …
En Renart! »
*
Yamamoto lo paire aviá las cachavielhas. Cada matin deveniá mai feble, mai fol, convensut qu’un samurai ferotge l’atacava la nuech, lo perseguissent d’una espasa trencanta com un rasor, l’interdisent lo som. Era necessari de legar lo vielhard la nuech per l’interdire de corir fins a subir una crisa cardiaca. Fins finala, foguèt incarcerat dins una asila psiquiatra – la melhora que lo Japon podiá ofrir. Mai èra inutiu. Cada jorn vesiá una crisa mai afrosa e, un matin, om lo trobèt, mort al liech, son vis gelat de terror extrèma.
Yamamoto lo filh espandissiá son empiri finansal fins a la Manchuria mesme, ont èra un fornidor principal dels materials e de carn a l’armada imperiala. L’esclavatge chinés fasiá plan de profièchs pels Yamamoto. Pus tard, Yamamoto lo filh se trobèt interessat per una altra industria plan novela: la guèrra biologica.
… Puei, el tanben commencèt d’aver las cachavielhas. …
FIN
Dessenhs : Anthony Walker
diunegre.com 