I a pòques òbres que poden meritar eth nom d’òbres mèstres. E es qu’escriguec H.P. Lovecraft pensi qu’encara poden èster considerades atau. Ath delà d’açò, ara avem era fortuna de n’aver era arrevirada d’ua des sues òbres mès representatives, L’Apèl de Cthulhu, en ua version fòrça fòrça beròia d’Aure Séguier entàra casa editoriau occitana Caillon Dorriotz.
E òc, era lengua occitana a avut era sòrt d’aver aguesta arrevirada d’ua des òbres mèstres de Lovecraft e en ua version hèta damb un occitan suenhat, aimat e trabalhat, que merite er reconeishement de toti peth son naut nivèu lingüistic.
E s’era arrevirada ja ei pro meritòria, encara ac ei mès aver arrevirat era òbra referenciau de toti es contes que Lovecraft – eth mèstre american deth terror-ficcion de començaments de sègle XX – dediquèc ath mon de Cthulhu, qu’es seguidors sòns ja coneishen perfectaments.
Mes Cthulhu ei un mon en se medeish. Ua istòria de terror oniric damb es sòns personatges pròpis, qu’aué ei considerada coma un classic dera sciéncia-ficcion literària deth passat sègle XX. Un mon de dius, monstres, e èsters mitics sideraus que, dempús de demorar amagat pendent milions d’annades, ara a tornat ara nòsta planeta entà reclamar un domèni perdut ja abans dera aparicion dera nòsta espècia ena Tèrra. E era manèra d’ac hèr ei çò qu’es protagonistes dera istòria L’Apèl de Cthulhu descobriràn d’ua manèra, eth còp, pro orrible.
Un cicle cosmic sens fin
Lovecraft siguec un mèstre dera pròsa literària dera sciéncia-ficcion. Eth lector ac pòt veire des des prumères linhes d’aguesta version occitana de Caillon Dorriotz. Tot ei ath torn d’un mistèri qu’a passat entre es anades 1926 e 1927 a nivèu mondiau. Eth protagonista – eth sòn nom non ei briga important – nos parla dera mòrt ( tanben d’ua manèra pro estranha ) deth son oncle e es papèrs qu’aguest a deishat. Parlen de causes sens sentit, sens logica. Son contraris ara arrason umana. Mès Lovecraft vò convéncer eth lector que çò qu’a passat ei vertadèr. Non i pòt aver nat dobte sobre açò.
Es papèrs der oncle mos situen mès prèp d’un mon de sòmis patidi per divèrsi personatges. Sòmis d’orror. Sòmis ath torn d’un èster–diu aperat Cthulhu, que demorèc ena Tèrra hè milions d’annades. E aguesti sòmis an estat patidi per centenats d’innocents e en tot ac hèr semblen aver perdut era arrason.
Es papèrs arrebremben un còp e un aute es mites teosofics de civilizacions perdudes, d’adoracions de dius ancians que divèrsi libres an citat pendent era longa istòria dera umanitat. Son sòmis (o non) de ciutats perdudes coma era Atlantida o Lemuria – qu’an provocat ua recèrca per part des saberuts mès destacats en societats secrètes a travèrs de sègles e mès sègles. En ua istòria parallèla dera umanitat – o dilhèu d’ua part d’aguesta – que hèn pensar mès en malauties mentaus o episòdis de psicòsi qu’ena realitat que demorem toti es dies.
Mes Lovecraft sap dirigir eth lector. E ac sap hèr solament com ac hèn es mèstres dera grana literatura de sciéncia-ficcion. S’aguest genre aué ja ei considerat coma un des genres mès decisius ena literatura des sègles XX e XXI mès encara ac a d’èster Lovecraft, Mèstre de Mèstres.
Eth viatge mentau deth protagonista pes papèrs der oncle mòrt entren mès e mès en un mon de hèts irreaus, fantastics, totauments contraris ara arrason racionau dera nòsta epòca. E totes pòrten entara esséncia mès orrible des sòmis patidi pes òmes-scientifics mes tanben policies, que s’apere Cthulhu. Un des mau sòmis mès grans que poirie aver patit era umanitat. Non sèrie aguest eth luòc ne eth moment entà descurbir quin ei o coma ei aguest mon. Pensem qu’ei eth lector eth qu’ac a de hèr se vò liéger linhes mèstres dera sciéncia-ficcion dera man de Lovecraft.
Mes òc que ne podem donar ua petita idèa; i an reunions anuaus d’arqueològs ena ciutat de Nàua Orleans, discussions entre scientifics qu’an testimoniat hèts irracionaus passats en es geografies umanes mes aluenhades, desaparicions collectives enes profunditats des sèuves e atacs policièrs entà ensajar de sauvar es innocents. E tot a un nivèu massiu.
E tota era accion ei dirigida d’ua manèra perfècta entara part finau dera crida de Cthulhu, qu’ei era que permet ath lector comprovar – e tot açò sens aver encara deishat es papèrs deth famós oncle mòrt – que i an agut testimònis vius que poden parlar dera sua experiéncia. Que poden confirmar se reauments Cthulhu existís o non. E quan eth lector ac hèc ei quan arrive er orror mès prigond. Eth sentiment que nos poirie portar directaments ara holia.
Cthulhu, segons Lovecraft encara pòt èster aué enter nosauti. Ei un mite – o ua realitat ancestrau – que ja existie abans dera umanitat e que contunharà en tot existir dempús dera mòrt deth madeish protagonista dera istòria qu’explique es hèts, mes tanben dera madeisha mòrt deth pròpri Lovecraft ena prumèra mitat deth sègle XX. E açò pòt hèr pensar – se pensem qu’era istòria de Lovecraft ei vertadèra – que Cthulhu, eth diu monstre, encara ei viu aué, en 2017.
Non cau díder mès. Es batèus qu’arriben a isles aluenhades on i a ciutats sepelides e marinèrs que parlen coma hòls dera orror solament poden provocar hèr ua causa ath lector. Ua soleta causa: ensajar de gaudir – açò qu’ei descomptat – era version d’Aure Séguier (magnifica, sensacionau ) en lengua occitana d’un des libres basics dera sciéncia-ficcion literària de començaments deth sègle XX: Era crida de Cthulhu/L’apèl de Cthulhu. E açò, aué. Solament se pòt hèr – urosaments – dera man de Caillon Dorriotz. Fòrça gràcies per aguesta jòlha.
Christian Andreu
diunegre.com 