Los Cercamondes

Per Remèsi Bòi

«Uei que soi morta. Qu’èi perdut lo balanç qui’m lancè peu camin de la vita. Que soi partida enlà deus limites de l’existéncia en deishar un còs d’atòme per lo d’ua bremba, qui aucupa a plaps ua pensada efemèra, com un degrèu shens lagrema. Que soi çò qu‘an perdut e ne trobaràn pas mei, lo brèç deus dias purmèrs […]»

Anonime, Qu’èri un Terrian, ~ 2300

En la soa cellula, la gojata que s’amassava los ahars. Las hèitas d’aquestas setmanas que la forçavan de cambiar d’aire, de quitar aqueth endret on se comprimiva ua atmosfèra pesuga deus moments viscuts dab eth. Aqueras quate parets grisas ne las sofriva pas mei de tot biaish. Qu’avèva ua òra tà préner çò que podèva abans d’estar tornada afectar en peniténcia, ua navèra cellula on, las aisenças minimaus que deishava lavetz n’existivan pas. D’ara enlà matriculada P6122, Elèna V. Abadia qu’avèva a estruçar la soa vita en un carton mei pregond que larg. La causida n’èra pas simpla, pr’amor tots los objèctes qui aucupavan l’espaci, tan petits com estóssin, qu’avèvan tad era ua valor de las granas. Qu’èran ponts memoriaus, passatges au dessús deu flumi de mort qui ligavan la realitat e la bremba en un temps e un espaci precís. Aqueths moments agradius qui’u colorarén segurament los limites deus cinc mèstres carrats qui l’èran devoluts. Que s’en·hiquè a las pòchas los objèctes qu’avèvan mei de valor, ua para de clucas arredonas qui èra pausada sus un libe enqüèra obèrt, ua lampa electrica dab la soa lópia de grossiment e ua boeita de diapositivas a qui ne tirè ua tà l’escóner on arrés ne l’i anaré pas trobar. Pr’amor que seré espugada, qu’ac sabèva, los ahars que causiré que serén analisats se semblavan suspèctes, lo son carton que seré vueitat e lo son comportament remirat. Qu’avèva tant per tant plegat las lenguetas de papèr que la pòrta s’obrí sus un òmi de la FSA, a la soa seguida dus autes qu’entravan en començar de hodilhar l’estret. Un òmi qui èra demorat au correder que la convidè de sortir, çò que hasó shens protestar. Qu’èra un agent deu SEE qui l’esperava un sorríder carnassèr suus pòts e ua tauleta a la man. Segurament los mens pecats, la mea fauta qui’m hè aqueth tractament, que legeràs d’un ton hred com l’espaci, en jubilar darrèr las toas clucas negras qui esconen un espiar sadic. Que’m pensaràs petrificada de paur segur de la toa victòria, mes que desconeishes la vertat, que t’asseguras en la mensonja. Que semblas hòrt mes qu’ès feble, esconut darrèr las toas certituds. Perduda en las soas pensadas la gojata que semblava planpausada e encarada de non pas deishar paréisher lo son sentit, çò qui ne manquè pas de chepicar l’òmi qui començava de léger l’acte deu tribunau inquisitòri :

«Elèna Victòria Abadia, vaduda en l’an de desgràcia 2421 en la seccion laïca, au nom deu Tribunau Apostolic de Justícia qu’enumeri los pecats qui v’incriminan, l’òmi que s’escarrè la ganurra abans de perseguir, relacion non consentida per las autoritats, complicitat passiva a un trafic d’escrituras apocrifas proïbidas, complicitat passiva a un movement eretic e empach per omission a ua enquèsta de la Senta Inquisicion. Lo comparent aperat Filosguè en bèth aver assumir tota la culpabilitat de las soas accions, qu’ètz condemnada a la peniténcia per aqueste tribunau. L’agent deu SEE que s’estrucè la tauleta en espiar la gojata, avetz quauquarren de declarar ?» Nada arresponsa ne‘u sortí de la boca, qu’èra sus un camin secret a solaciar la soa dolor. Aquera novèla quan ne’n seré pas ua, que l’avèva pregondament atristida. Qu’ès mort Amor, que t’an enviat de cap au purmèr sorelh vesin, tà’t brutlar lo còs com un martir deus temps escorruts. Qu’i trobaràs la patz, lo tornar au neient que cercavas dab tant d’estrambòrd. Sapis qu’as trobat, a l’acès de las meas brembas, l’eternitat vertadèra. En la véder non pas arrespóner l’òmi de las clucas negras que’u prenó lo carton de las mans. Que’u segotiva com palha com tà s’assegurar de copar los objèctes potenciaument brisadís e preciós que contienèva, abans de l’obrir e d’ac getar tot au sòu. Un sorríder discret que vadó sus la cara d’Elèna quan vedoi a s’esglachar las Sentas Escrituras qui’s pleguèn las paginas sus las grasilhas de metau. E de véder l’agent deu SEE a córrer après aquestas ne hasó pas sonque hornir au son plaser. Aqueste qu’espiè la gojata d’un uelh escur, las mans gahadas per huelhas que trempava la sudacion de las soas paumas. «Las vòstas pòchas», çò’u digó dab autoritat en començar la hurgada. A la purmèra qu’i trobè las clucas dab las astas plegadas, «e son las vòstas ?» çò’u demandè abans de las getar au sòu dab violéncia. A la dusau que trobè la lampa electrica qui s’aprestava de seguir las clucas quan l’agent trobè la petita boeita jauna de diapositivas. Que la prenó en deishar cada la lampa, que sorridó grandós en l’amuishar a la soa victima, aquesta que semblè voler sospirar.

«Que son segurament brembas de las màgers entà las escóner a las vòstas pòchas, que las vau díser suspèctas. Que’vs seràn tornadas après ua analisi sancèra, en tres o quate mes dilhèu. E coneishetz l’administracion, qu’èm lents n’ei pas de pensar.» Nada arresponsa en tornas, çò qui ac esmalí dinc a vàder roi «Amassatz-ve los ahars ! Sergent, amiatz-la en peniténcia !» Elèna que s’amassè los ahars un dusau còp en hicà’c tot au carton. Las Sentas Escrituras qu’èran amassadas shens nat avisament, forradas a mescla quan las clucas e la lampa e tornèn trobar l’acès de las soas pòchas. Cerclada per quate guardas, que s’avançava peus correders residenciaus on nada pòrta ne s’obrí pas au son passatge, manca las qui destermiavan los compartiments. On son los amics quan boha la ventòla ? Garrupats en un clòc en esperar la cleméncia deus elements. Que’us coneishi de tròp, arrés ne mudarà pas tà espiar a passar ua amna qui s’envola, de paur dilhèu de partir dab era… Que perdó sobtament lo hiu de las soas pensadas, lo clac d’ua pòrta automatica qui’s clavava que la n’avèva tirada. Qu’èra en la soa navèra cellula, mei petita que l’auta, mei negra tanben. Nada vista sus l’espaci d’on averé podut espiar Filosguè a partir, nat confòrt manca los comuns, un lheit, un linçòu e ua coishinèra. Ua camera darrèr la grasilha deu plafon enlà que la remirava quan pausava lo carton e qu’espiava a l’entorn. Planvenguda a casa Elèna…

Un òmi que pregava en peniténcia. Elèna que l’entenèva de la soa cellula enlà. Qu’èra segurament lo son vesin qui tad era n’èra pas sonque ua votz en la nueit, qui marmotava quauquas imploracions de circonstància. Los dias que passèn, reglats per ua lutz artificiau qui seguiva enqüèra los oraris terrèstres, com un eretatge qui’s hasèva vielh. Lo sorelh personau de la cellula que l’esclairava dotze òras abans de s’estupar parièr. La nueit programada qu’èra tad era lo parat de’s sortir la lampa. Esconuda de la camera darrèr un libe Sent, que sortiva la diapositiva tà la remirar. Per bèth semblant de léger lo libe, que’s portava sus l’imatge imprimit tota l’atencion necessària a la soa compreneson. Tres frasas qu’i èran escriutas, tiradas d’un libe apocrife bèth temps a indexat per las autoritats eclesiasticas. Elèna que passava sovent tota la nueit de soscar aqueth messatge tà qui lo son galant e’s perdó la vita. On èra l’eretgia en aqueth messatge ? Que’m pausi cada nueit la question en tornà’u léger enqüèra e enqüèra, en pensar trobar ua rason au ton sacrifici, mes lo tristèr que’m destrauvia. Quan los legi n’enteni pas sonque la toa votz a qui l’agradava de’us prononciar, praube Amor, que’t pensi mort en de balas. Ne son pas aprestats… Au sheisau dia de peniténcia la gojata que vedó a s’obrir la pòrta de la cellula. Un guarda de la FSA qu’uglava òrdis au correder. Los penitents qu’avèvan l’obligacion de’s presentar a l’aperet, çò que hasó Elèna en pausà’s dreta suu lindau de la soa jaula. De cap ad era ua hemna que hasó parièr, magra de cara, uelhs negres e la pèth blanca, que podó léger la soa matricula : P1122. A man esquèrra qu’i avèva l’òmi aus chebits, eslancit e hred, de la sòrta deus silenciós qui’s guardavan la votz tà parlar a Diu. N’escambièn pas un espiar, tots qu’escotèn lo guarda qui’us convidè de’u seguir tà çò qu’aperava l’esbrastada setmanèra. En reng per dus, qu’entrèn en un sala de banh qui sabèva a l’eslorit. Las hemnas qu’estón gavidadas d’un costat e los òmis de l’aute. Devestidas, las duas penitentas qu’èran a’s tirar ua setmana de greha, susvelhadas per ua monja qui s’assegurava que ne manquèssi pas arren après lo lor passatge. Un còp soletas, quan la sòr èra a discutir dab un guarda, la navèra penitenta sollicitava l’atencion de la soa vesia :

«P1122 ei açò ?

– Ne m’aperis pas atau…

– Quin te poish aperar ?

– Qué’n harés ? As desbrembat on èm ?

– Ne volèvi pas sonque parlar… Quin caractèr !

– Jana…

– Jana qué ?

– Jana e pro ! Çò’u digó en préner ua servieta.

– Que m’apèri Elèna.

– Planvenguda en transicion Elèna. Ne t’acostumas pas tròp au luxe deus lòcs, que vam lèu cambiar d’aire. Çò l’arresponó en tornà’s vestir.

– Cambiar d’aire ? Çò’u tornè en har parièr.

– Qu’ès la sheisau penitenta, çò qui pudeish aus cambiaments tà nosatis. Lo viatge que s’apresta dejà segur. Los mens cinc mèstres carrats que’m mancaràn lhèu.

– Un viatge ? Mes on v…

– Sho ! La monja que torna.»

Aquesta, d’un espiar suspecciós qu’evaluè las duas gojatas dab hautor. Qu’avèva lo front coterejat d’ahroncilhs de questionaments e ua subercilha mei hauta que l’auta. « Nat rapòrt illicit ! çò’us digó d’un ton sec, tornatz en las vòstas cellulas !» En acabar de’s tornar vestir las duas penitentas que tornèn a la sala de las cellulas on èran esperadas. En passar enter los autes, qui èran dejà suus lors lindaus, Elèna qu’arremarquè un aute penitent, P4122, qui’s trobava en la darrèra cellula de la soa arrengada, enlà deu marmotaire de pregàrias. Qu’èra la soa faiçon de l’espiar qui claverè los sons uelhs sus eth. Que sentí en aqueste l’innocéncia d’un gojat, la soa paur de non saber çò qui l’esperava aquí. Dab l’espèr deu solaciar que’u bailè d’ua mirada planvolenta en amuishar ua cara de doçor. Que t’enteni a plorar quan demoras mud, ditz-me, çò que pòt copar l’endavant de la toa joenessa ? As paur de çò qui’t poderé arribar enter aqueras parets ? De vàder, après annadas de captivitat, autan fanit com eras ? O la mea vienuda que’t hè redobtar ua devira de la quau ne saps pas arren ? Enten–me e avalenteish-te, ua fin que n’avem tots ua, dilhèu la nosta que serà originau. Èra la soa mirada o lo son messatge qui’u hasó sorríder ? Elèna ne’n sabèva pas arren, e probable que n’ac saberé pas jamei. Shens l’ac poder demandar que tornè en la soa cellula dab lo contentèr d’ua bona accion complida.

Las setmanas que’s seguín, parièras. Los dias e las nueits que’s semblavan estranhament tanben. Los chebits deu vesin, las soscadas nueitivas, los escambis dab Jana qui s’amuishavan hèra instructius e las uelhadas dab aqueth P4122 qui demoravan mudas, tot qu’èra vadut costumèr, shens suspresa ni cambiament, çò qui suberpesava suu corau d’Elèna qui saunejava a ua devira. Que viri com l’agulha d’un arrelòtge, embarrada en lo men quadre. Que soi condemnada de tornar véder los medishs moments qui’s segueishen en un òrdi precís, òrdi impausat per ua autoritat immudabla. Ei aquò dilhèu lo mau deu presoèr, víver perpetuaument las medishas causas aus medishs moments. Que pensi lo gran espaci tròp brac adara e lo son vueit ne’m poderà pas suenhar d’aqueth mau. Mei lo temps e passava e mei l’espèra qu’èra de mau sofrir tad era, l’espèra de qué d’aulhors ? Que guardava au cap aquera istòria de viatge qui ne deveré pas tardar segon Jana, mes Elèna ne’s volèva pas deishar enganar per espèr. Que pensè mantun còp d’arrenonciar, de quitar aqueth estat passadís tà juntar Filosguè, mes qui transmeteré lo son messatge e la soa bremba ? Au hons deu clòt, perduda peu baralh de las soas pensadas, la gojata que saunejava a un sanctus qui trigava de viéner…

Aqueth matin, la lutz artificiau qui escaniva lo sorelh que’s hasó roi, com lo senhau d’un cambiament. La gojata asseduda suu lheit enqüèra intacte qu’espiava aquera variacion estomagada. Monde que mudavan au correder, bruts de bòtas que pugèn dinc a las soas aurelhas e las votz que’u revelèn ua hòrta preséncia umana. La soa pòrta que s’obrí sus Jana, qu’èra dejà suu lindau de la soa cellula e que l’enviè un arridolet quan Elèna la juntava. Quauquarren que s’aprestava, ua ceremonia que’s tienèva au correder en preséncia deus guardas e d’un caperan tot vestit de riquessas.

« Hrairs e Sòrs, çò comencè lo caperan, qu’avetz de mantun biaish pecat contra la Senta Glèisa, las Escrituras e las vòstas amnas, en seguir lo camin escur de la temptacion. Qu’èratz estats reconeishuts eretics, simoniós, adultèris o assassins peu Tribunau Apostolic de Justícia, autoritat suprèma deu C.S.S Redempcion au nom deu Diu-Papa Alex XVI, e enviats en peniténcia tau vòste salut. Uei qu’ei lo dia de la vòsta esprava, l’òra de la pendida qui v’esparnharà l’in·hèrn terrèstre. Un navèth Elisèu que ns’estó revelat peu noste sénher Alex Crist e que’n seratz los purmèrs colons. Crotzatz-ve ! Diu b’ac vòu !» L’òmi deus braç lhevats de cap au plafon que semblava un hòu segotit per convulsions, per ua estrànsia quasi shamanica. Los guardas que balhèn aus penitents combinasons especiaus marcadas d’un cercòt de bròc suu còr. Quan los sheis elegits estón vestits tau viatge, ua bandada que’s comencè los cantics en obrir lo camin tau cobèrt principau. Elèna que seguiva lo seguici, forçada peus guardas de demorar a la soa plaça quan volèvi tornar en la soa cellula. Non pas que’u mancava dejà, mes en un libe demorat suu lheit que’s trobava ua diapositiva, un messatge que volèva guardar dab era e qu’èra oblidada de deishar. N’amuishè pas arren deu sentit qui l’envadiva lavetz, ua mescla enter lo solaç, la paur e lo tristèr. N’arremarcava pas tanpòc la horrèra amassada en los correders estrets tà véder a passar los causits deu dia. Aquera massa d’èstes excitats per un navèth espèr qui getava las soas mans suus penitents en esperar tocà’us, en pregar deus dits l’escaduda de la lor mission. Au cobèrt, la horrèra que’s hasó mei densa. L’efervescéncia en·hlava a mesura que los sheis e s’apressavan de çò qu’aperavan la Balista. Qu’èra ua maquineria de las granas, dus cents cinquanta mèstres de long per cent de larg, dus generators de fotons e un catalisader qui enmagazinava tota l’energia fotonica abans de la projectar au motor d’ua capsula, qui partiva dab velocitat tocar la lutz. Quan Elèna e vedó aquera maquinassa ne n’estó pas impressionada. Lo purmèr sentit qui’u vienèva au cap qu’èra lo solaç de non pas jamei tornar, pr’amor qu’èra clar qu’aqueth viatge e seré shens tornar. La capsula n’avèva pas de motor autonòme qui’u permeteré de har arrèrpè. Que sorridó en préner la soa plaça, au bèth miei deus autes cinc. Qu’èran asseduts en linha, l’un au darrèr de l’aute tà estauviar l’espaci d’ua naveta pro estreta. Los guardas en seguir los òrdis qu’evacuèn lo cobèrt abans la lançada. La horrèra qu’espiava la lor partença darrèr las vitras de proteccion enlà. Lo compte au revèrs que’us apressava de mei en mei deu punt shens tornar. Los generators que lusivan dab intensitat. Lo catalisader que semblava au bòrd de l’implosion. Un brut estrident que hasèva vibrar la capsula. Qu’èran partits…

Enlà deu temps e de la matèria que’m senteishi lo còs esparriclat. Que tòqui deus atòmes cada estela, autan luenh com síin l’ua de l’ua auta. Que vei deus uelhs, qui ne’n son pas mei, totas las civilizacions, tots los èstes qui compausan la totalitat de las causas qui son. Que soi omnipresenta e passiva, com lo vueit qui ns’envolopa. Mes que torni dejà a l’estat de carn. La mea vista que s’arreduseish e la mea consciéncia que s’evapora. Que pateishi d’aqueth cambiament, d’aqueth tornar a la mea condicion. Que hèi partida de l’ensemble en n’estar exclusa. Despuish parsecs la capsula que s’avèva aviat l’estanc en arredusir la soa vitessa drin a drin, haut o baish d’un deu cent per annada-lutz corruda. Qu’èra arribada a destinacion intacta pr’amor d’un sistèma antitumada eficaç qui l’esparnhè los mauencontres potenciaus, nat sorelh o asteroïde encontrat, qu’èra lavetz en orbita a l’entorn d’un planeta nan nomiat PE122 peu Servici d’Exploracion Laïc (SEL). L’ordinador principau que sortí de la soa velha tà anonciar l’apressada programada aus penitents enqüèra amortosits peu viatge e la soa violéncia. Shens intervencion umana un petit generator solar que possè lo còs d’aliatge de cap au planet en esperar deishà’u hà’s gahar per la soa atraccion, çò qui’s passè shens suspresa. Que comencè lavetz ua caduda vertiginosa per l’atmosfèra gasosa e opaca d’aqueth navèth monde. Desvelhats per ua premuda mei densa, l’equipa d’exploracion qu’ensajava de s’apatzar a despieit de la vitessa qui vadèva de mei en mei grana. Lo marmotaire que voló en de balas préner lo contròle de la naveta en tocassejar l’ecran d’observacion qu’avèva davant eth. Los autes que preguèn quan Elèna remirava lo monde qui s’amuishava drin a drin. Ne vedó pas sonque ua seuva de las granas qui tocava l’estremau, estroçada d’arrius, de lacs e d’artigas qui hasèvan lusir aqueth paisatge com un eslorar d’esmerauda e d’argent. Los autes ne’n vedón pas arren, pr’amor de la panica que semblava entrar aus esperits a mesura que s’apressavan deu sòu. Los crits que comencèn, las pregàrias n’èran pas mei mudas e los uelhs que’s cluquèn…Lo tust qu’estó tarrible, lo generator solar qui avèva a alentir la baishada n’avèva pas foncionar au maxímum de las soas capacitats. La capsula que s’esglachè sus un sòu escarp e marescut, çò qui evitè l’explosion. Los miraculats que sortín de l’espava en trantalhar, en cercar un endret on pausà’s entà tornà’s amassar los esperits. A despieit deu lor estat qu’èran sasits per çò que vedèvan, ua natura coneishuda, parièra a la que vedón sus las diapositivas d’educacion qui aprenèvan aus mainats deu C.S.S Redempcion la beutat deu paradís elisian. Mes l’esmiraglada que deishè viste la plaça au chepic quan Jana e hasó remarcar l’abséncia d’un viatjador. N’èran pas sonque cinc d’estar sortits de la naveta. Lo sheisau, lo penitent P3122 n’èra pas dab eths a profieitar de la vision d’ua natura sobirana. Qu’èra demorat adromit en un som deu quau ne’s desvelhava pas jamei l’òmi qu’i cadèva. D’aulhors, arrés ne l’avèvan pas entenut a cridar o pregar quan la panica desvelhava l’equipa. Quasi tot lo monde e conclusín que n’avèva pas sofrit lo viatge per l’espaci, tot lo monde manca Elèna. Qu’ès segurament lo mei savi. Qu’as causit de demorar peu miei deus atòmes quan avem causit, per acostuma, de tornar a l’estat de carn. Qu’ès un Diu adara…

Los cinc subervivents qu’espièn lo còs inèrte en la capsula dab caras barradas. Arrés ne volèva pas destorbar aqueth silenci mortuari, darrèr aumenatge a un inconegut. En lhevar lo cap après un moment de recuelh, Jana que questionè l’equipa com tà har avançar las causas: «Quauquarrés e coneish lo son prenom ? Mes la soa question ne trobè pas sonque un silenci mei pregond, ne’u podem pas deishar shens nom, çò contunhè en possar los autes de mautà’s. Jana qu’a rason, çò digó Elèna, la quita mort qu’a un nom, ne podem pas deishar desapareish un èste shens lo poder nomar.» Los autes qu’assentín en véder la capsula qui s’en·honsava de mei en mei en la torbèra. «Ailill ? Çò perpausè P2122, que trobèi aqueth prenom au parat de las meas cèrcas, que significa esperit, ce’m sembla.» Los autes que s’espièn enter eths com tà’s questionar, lo silenci que votè tad eths. Ailill que quitè lo monde acompanhat per las pregàrias deus mei piós e peu mutisme deus autes, en s’en·honsar dinc aus perhons d’ua tèrra navèra. Lo silenci que’s contunhè un moment après la desapareishuda de la capsula, com s’èran arredusits au silenci per las circonstàncias. Qu’èran libres shens ac estar, sauvats e condemnats a l’encòp. «Qu’avem a escambiar los nostes prenoms entà… ç’esitè Elèna en cercar los mots. Entà non pas desaparéisher com Ailill ? Çò tornè Jana. Quiò, tà non pas desaparéisher com eth.» Lavetz, los penitents que partatgèn un tròç de vita dab los autes, los lors prenoms, çò que hasèvan abans las lors condemnacions, çò que volèvan har adara. P1122 que s’aperava Jana e pro, P2122 que’s presentè com Eolas mac Fis, P4122 que’s nomava Adam Smith e P5122 que demorè P5122. Aqueste qu’arrefusè de’s presentar en afirmar que la soa peniténcia n’èra pas acabada. Que digó aus autes que la Glèisa e lo Diu-Papa e l’avèvan legitimament despulhat deu son prenom de batiada e qu’èran los solets de’u poder tornar. Adam que sospirè quan entenó aquò. Ne comprenèva pas lo capborrudèr deu hrair en generau, mes aquí que s’amuishava enqüèra mei nhòc que d’acostuma e çò a despieit de la situacion particulara que vivèvan. Lo grop ne forcè pas P5122 de’s desvelar lo prenom, qu’avèva d’autas questions de reglar. La lor subervita que’us tesicava hèra mei. Que calèva trobar aiga bevedera, un endret tà dromir en seguretat e de qué minjar. Elèna que sortí d’un sacòt de la combinason, un analisader de toxicitat, un apèr indispensable a la colonizacion. «Qu’èi vist un lac de cap au Nòrd, çò digó, que’u podem juntar de briu que pensi.» Que partín de cap au Nòrd dab l’espèr d’i trobar un endret mei arcuelhent que las torbèras que deishavan lavetz. Per ua seuva espessa, los colons que s’obrín ua via dab trebucs. Qu’èra vielh aqueth monde e cada element que’u compausava qu’ac èran autant com eth. Aquera seuva ne vedó pas jamei a passar umans. Los arbos qui la hasèvan qu’èran deus grans, prims e huelhuts de la cabelha, de tau sòrta que n’aqueth monde la nueit e lo dia qu’existivan en medish temps. Lo passatge qu’èra de mau practicar pr’amor de l’espaci deus petits qui s’esvitava enter dus troncs. Mes l’equipa ne perdó pas l’espèr que’us estrambordava. Guidats peu sens de l’orientacion d’Elèna, qui sabèva tostemps on calèva tirar, que s’i escadón d’arribar a l’aurèra d’ua artiga. Au bèth miei, un lac deus grans qu’abeurava ua fauna de las densas. Arrés ne podó pas díser dab exactitud la natura de la creatura que vedón en purmèr, qu’èra quauquarren qui semblava un can-guit peucort o auta causa dilhèu, mes causa segura, qu’estón tots esbaudits per la diversitat qui s’exprimiva aquí. Qu’èra un tablèu magnific e esvarjant a l’encòp. La beutat d’aquera vita de tot traca ne hasó pas desbrembar aus colons la dangerositat potenciau d’uns elements. P5122, en préner consciéncia d’aquesta hèita, que’s sortí deu sacòt un cotèth d’energia qui lusiva d’un gris hred. Los autes que l’espiavan dab suspresa, ne’s pensavan pas equipats d’ua arma. «Ne n’avetz pas, çò’us digó P5122 en vede’us hodilhar los lors sacòts, qu’estotz jutjats tròp viradís tà estar armat. Qu’avem a analisar la natura d’aquera aiga abans de perseguir la mission.» En bèth acabar la soa frasa que sortí de la seuva. Que caminèn dab prudéncia tau lac on las creaturas demorèn quan arribavan. Los èstes d’aqueth planeta que semblavan desconéisher la paur de l’òmi, com se l’umanitat e s’avèva lavat las mans sagnosas a la mar de crums que passè en arribar aquí. L’aulor deus crimis passats que s’èra esvalisada dilhèu après sègles d’exili, Elèna n’ac podèva pas acceptar. As desbrembat Guè, lo tractament que’t hasom subir ? La toa pèth ne pòrta pas enqüèra las estigmatas deus nhacs ? Ua pèth qu’ua armada de monacòts goluts e devorèn dinc a la popa. Perqué balhas a l’umanitat ua escadença de tornar començar ? E vòs provar la toa divinitat en patir taus nostes pecats ? Que’t fustigas dilhèu d’ua creacion qui’t hè dòu. Filosguè qu’ac avèva tot comprés… Quan pensava au messatge qu‘avèva deishat en la soa cellula dab un adirèr un crit tarrible que la tornè miar a la realitat. Qu’èra un planh qui hasó huéger totas las creaturas qui vivèvan en armonia dinc ad aqueth moment. Que’s virè intrigada e espantava peu patiment que portava aqueth praube arrangolh. Qu’avèva los uelhs pausats suu penitent P5122 qui semblava ignorar los espiars d’arcast que’u getava la demora deu grop, quan ensajava d’espeçar un d’aqueths can-guits. Las mans e la cara sagnosas, l’òmi que semblava ua bèstia primitiva a qui mancava la soa dòsi de sang. La gojata deus uelhs exorbitats de malícia que prenó la purmèra branca que trobè e de ràbia que corró contra eth. Los autes ne mudèn pas, adromits per la violéncia qui desbondava davant los lors uelhs. L’òmi deu cotèth que’s lhevè en véder a arribar Elèna. Dab un sorríder carnassèr que la miaçava en puntar l’arma contra era. «Qué t’apareish eretja ? E t’èi tuat lo Diu ? Çò n’arridó.

– Perqué ? Çò’u questionè Elèna en amuishar lo cadavre.

– Puish Diu digó, çò‘u tornè com endemoniat, que hèm l’òmi au noste imatge, segon la nosta semblança, e que senhoreja suus peishs de la mar, suus ausèths deu cèu, e suus reptiles qui serpejan suu sòu. Pausa’t l’arma, çò miacè, o que t’envii juntar aquera bèstia ledassa sus las ribas deu Stics, on lo maudit Iscaròt e’t miarà l’amna dinc a l’in·hèrn terrèstre.

– Guarda’t aqueras hablas, çò’u responó sarramaisherada, ne soi pas ua gojata que pòts espaventar deu vueit de las toas paraulas.

– Que vas morir lavetz, çò’u shiulè en avançar de cap ad era.

– Estancatz-ve ! Çò’us cridè Jana qui s’avèva deishat l’estat letargic.

– Clava-la parricida ! Çò’u tornè P5122.

– Quin…?

– Quin ac sèi ? Que sharrisclè en espiar cada membre deu grop. E pensatz la Glèisa pro nava tà deishar partir penitents explorar un navèth Elisèu potenciau shens préner avisaments ? Que coneishi tots los detalhs de las vòstas vitas de pecaires : La vita depravada de Jana Lenglish, qui’s tuè lo pair quan la volèva legitimament enclastrar. Lo simoniós Eolas mac Fis qui ensagè, pr’amor d’un curiosèr impiu, de crompar la carga d’archivista dab lo prètzhèit d’accedir aus libes defenuts. Adam Smith, vergonha de la mea sang, qui cred enqüèra uei en la divinitat d’un èste hastiau, ua creatura haunida e pescaira, qui ne sap pas demorar a la soa plaça ! Ua creatura com tu, Elèna Victòria Abadia, temptatora e pervèrsa, qui emboha au còr deus òmis justs la reuma de la carn. B’ètz maudits ! Ç’acabè en sortí’s deu sacòt un detonator.

– Qué hès Jausèp ? Çò questionè Adam empensat.

– Quin gausas prononciar lo men prenom ! Tradidor !

– Qué hès dab aqueth detonator ? Ç’insistí.

– Que balhi au pòble elegit un navèth paradís. Quan recebi lo men senhau, lo C.S.S Redempcion qu’arribarà tà reclamar au nom deu Diu-Papa aqueth monde. »

Elèna qu’èra com inspirada per ua ràbia shens mesura, enlà de la paur de morir, quan s’arroncè sus Jausèp dab lo nhac deu desespèr. Que’s tienèva la branca com ua espada, aprestada au darrèr sacrifici. L’enemic que’s focalizè tota l’atencion sus era, lo sorríder deu vencedor suus pòts. Qu’èra segur de véncer, d’enviar aquera eretja peus perhons d’aqueth lac. Mes quan s’aprestava de contrar l’ataca d’Elèna, Jausèp que sentí ua dolor de las granas a la basa deu copet, com ua espada qui’u passava peu còth. Que s’ahoní pesugament contra un sòu conhit de sang, los sons uelhs vueits de la preséncia de la vita. Au dessus deu còs, Adam qu’èra a maladíser l’univèrs. Que deishè càder la pèira e las lagremas. Elèna que prenó lo detonator shens destorbar l’auròst frairau. Los autes penitents que s’apressèn d’era tà saber qué har.

«Ne podem pas avertir lo C.S.S Redempcion de çò qu’avem trobat en aqueth monde, çò comencè Elèna, sinon que coneisherà lo medish sòrt que lo brèç deus purmèrs dias.

– E deisharés la milanta deus sons poblants en exili ? Shens planeta on víver ? Çò’u tornè Jana.

– Acceptarés de condemnar la milanta d’èstes qui viven aquí ?

– Que…n’ac sèi pas, çò sospirè.

– Tà començar qu’avem causas mei pressadas de reglar, çò digó Eolas en amuishar los dus còs inèrtes, se ne’ns volem pas aperar d’autes mauparats.

– La nueit que cad, çò digó Adam qui s’apressava deu grop.»

Qu’avèva l’espiar vueit e ua cara qui davan mustra deu desconòrt qui pesava sus la soa consciéncia. Quan estó au dret d’Elèna que’u demandè lo detonator, shens parlar, la pauma obèrta, com se mendicava. Aquesta que’u balhè, pr’amor ne sentiva pas mei l’innocéncia o la paur en eth, n’èra pas mei lo gojat de la peniténcia, mes un èste encarat. Adam que sorridó dab tristèr quan recebó l’objècte a la man, un detonator carestiós, mes la causida qu’èra ad aqueth prètz. Que n’as la fòrça Adam, qu’ac senteishi. Que saps adara que l’òmi eishorbat per la lusor deu metau ne tornarà pas jamei a l’ombra de l’arbo. Desliura’t de tot çò qu’as aprés, que t’aprenerèi com a Filosguè l’amor de la Divessa vertadèra. Com possat peu messatge que vedèva aus uelhs d’Elèna, lo gojat que trobè la fòrça de getar l’amòrsa au miei deu lac. Qu’avèva causit tà tot lo monde. Que trobè tau hrair un endret, ua honsor contra ua coma d’area lissa de plan. Que l’i enterrè dab l’èste shens nom, com un tractat de patz enter la navèra umanitat e lo planeta, ligats adara en la sang. Lo messatge qu’escrivó sus l’area dab lo cotèth lasèr que sagerè aqueth acòrd. Quan avó acabat, Adam que tornè juntar lo grop qui l’esperava mei luenh. Un còp dab eths que’s virè de cap a la hòssa e que legoi : Ací jatz çò qu’estom. Los quate èstes que deishèn l’endret tà s’establir a dus dias de marcha, au secret de las comas, sus hautors d’on podón admirar l’alandada d’un brèç arretrobat.

«[…]Per las tenebras deu cèu,

que cadón com nèu;[…]

En lo sòu de l’Ailirèr,

que semièn l’espèr;[…]

Peu noste brèç retrobat,

per tostemps aimat. […]»

Jornau d’estudi n°421, Cant deus cuelhedors, 3156.

Los Cercamondes version PDF